یکی از مهم ترین اقدامات زمان راه اندازی مطب و کلینیک دندانپزشکی، خرید تجهیزات دندانپزشکی با کیفیت است. در واقع خرید محصولات و تجهیزات دندانپزشکی با کیفیت به عنوان یک سرمایه گذاری مهم محسوب می شود. چرا که اگر محصولات و وسایل بی کیفیت یا کم کیفیت خریداری کنید، مجبور به خرید مجدد این تجهیزات یا تعمیرات مداوم خواهید بود.

به همین دلیل یکی از روش های مهم دیگر نگهداری صحیح از وسایل و تجهیزات دندانپزشکی است. یکی از مهم ترین تجهیزات کاربردی، اتوکلاو دندانپزشکی است که از آن برای استریل کردن وسایل و تجهیزات کوچک دیگر که مستقیما در دهان بیمار قرار داده می شود، استفاده می گردد. بنابراین اگر قصد خرید اتوکلاو دست دوم را دارید، بررسی کنید که قبلا از آن خوب نگهداری شده باشد. با توجه به این که اتوکلاو نیز جز تجهیزات گران قیمت محسوب می شود، نگهداری صحیح از آن اهمیت زیادی دارد. به همین منظور در ادامه این مقاله با روش و راهنمای نگهداری از اتوکلاو دندانپزشکی بیشتر آشنا خواهید شد.

اتوکلاو دندانپزشکی چیست؟

یکی از مهم ترین نکاتی که باعث حفظ سلامت بیمارانی که به دندانپزشکی مراجعه می کنند می شود، رعایت بهداشت و استریل کردن وسایلی است که از آن استفاده می کنند. به همین منظور خرید اتوکلاو دندانپزشکی یکی از مهم ترین اقداماتی ضروری برای هر کلینیک یا مطب است. بنابراین برای تعریف بهتر اتوکلاو دندانپزشکی می توان گفت دستگاهی است که کلیه تجهیزات و وسایلی که از آن برای درمان بیماران استفاده می شود، درون آن قرار داده می شود تا تحت دما و آب با درجه حرارت بالا به خوبی استریل و تمیز شود.

روش نگهداری از اتوکلاو دندانپزشکی

برای نگهداری صحیح و منظم از اتوکلاو دندانپزشکی باید به صورت منظم روزنه، ماهانه و سالانه از این دستگاه مراقبت کنید تا در طولانی مدت به آسیبی نرسد و طول عمر بالایی داشته باشد. در ادامه این مقاله به روش و بررسی های روزانه و نگهداری اتوکلاو دندانپزشکی می پردازیم.

بررسی روزانه اتوکلاو دندانپزشکی

مهم ترین بررسی ها و مراقبت هایی که باید به صورت روزانه از اتوکلاو انجام دهید این است که هر بار قصد استفاده از آن را دارید، به نکات و موارد زیر دقت کنید:

• بررسی و مشاهده کنید که دریچه های آب سرد، بخار و هوای فشرده باز است.
• برای هر بار استفاده از اتوکلاو، مانیتورها را کنترل کنید تا اطمینان حاصل کنید که تمام شاخص ها و اطلاعات نمایش داده شده روی صفحه مطابق با نیاز شما است.
• وضعیت دما سنج ها و فشار سنج ها را چک کنید.
• یک برگه جدید جهت ثبت مراحل سیکل استریلیزاسیون روی دستگاه قرار دهید.
• از عدم نشت سیستم های اتوکلاو مورد استفاده، اطمینان حاصل کنید.
• بررسی کنید که که قلم ثبت چرخه، جوهر داشته باشد.
• به صورت مرتب بخش های جلویی دستگاه، اندیکاتورها، کنترل ها و دستگیره ها را با پارچه ای مرطوب و تمیز، پاک کنید.

مراقبت و بررسی های هفتگی اتوکلاو دندانپزشکی

علاوه بر بررسی و مراقبت های روزانه که باید زمان استفاده از اتوکلاو دندانپزشکی مد نظر داشته باشید، رعایت و بررسی های هفتگی زیر نیز حائز اهمیت است:

•  اتاقک مخصوص استرلیزاسیون و طبقه های مورد استفاده را تمیز کنید.
• فیلتر آبگذر دستگاه  را مشاهده و بررسی کرده و در صورت لزوم آن را تمیز کنید.
• اگر دستگاه اتوکلاوتان ژنراتور دارد، طبق دستور العمل های کارخانه سازنده، آب ژنراتور بخار را در صورت لزوم به صورت هفتگی تخلیه کنید.
• بررسی کنید که مکانیزم باز و بسته شدن درب اتوکلاو صحیح باشد.
•  واشر در دستگاه را به صورت هفتگی یا ماهانه روغن کاری کنید.
• ژنراتور دستگاه را به صورت مرتب تمیز کنید.
• واشر ژنراتور را بررسی کنید تا در صورت لزوم آن را تعویض کنید.
• دریچه های ایمنی اتوکلاو را به صورت هفتگی بررسی کنید تا درز آن ها مشکل یا خرابی نداشته باشد.
• آگار، خون یا زباله های جامد می ‌توانند مشکلات و خرابی برای اتوکلا ایجاد کنند. بنابراین همواره بررسی کنید که این مواد داخل مخزن آب یا سایر فرورفتگی ها نریخته باشد. در صورتی که هر گونه موادی در این قسمت ها ریخته سریعا آن را تمیز کنید.

بررسی و مراقبت های بلند مدت از اتوکلاو دندانپزشکی

رعایت مراقبت ها و بررسی های هفتگی با وجود این که از اهمیت زیادی برخوردار است، اما در بلند مدت نیز باید به روش های مراقبتی زیر برای افزایش طول عمر اتوکلاو توجه داشته باشید:

• فیلترهای اتوکلاو را بررسی کرده و در صورت لزوم آن را تعویض کنید.
• همواره بررسی کنید که سطح آب مخزن، با حداکثر ظرفیت آن، حدود (mm) 20  فاصله داشته باشد.
• دریچه های ایمنی دستگاه اتوکلاو را در زمان های مختلف چک و بررسی کنید.
• به صورت مداوم بررسی کنید که دستگاه به طورکلی در محدوده تعیین شده از طرف شرکت سازنده کار می کند و سالم است.

ملاحظات کلی برای نگهداری از اتوکلاو دندانپزشکی

علاوه بر موارد ذکر شده برای نگهداری از اتوکلاو دندانپزشکی لازم است که در بلند مدت ملاحظات زیر را برای نگهداری از این دستگاه مد نظر داشته باشید. مهم ترین ملاحظات برای نگهداری به شرح زیر است:

• در صورتی که پروپ بار را روی اتوکلاو نصب کرده اید، به صورت مرتب از آن استفاده کنید. همچنین بررسی کنید که برای هر چرخه در یک موقعیت مشابه در محفظه قرار گیرد.
• در قسمت مخزن آب اتوکلاو فقط چند قطره آب مقطر بریزید تا اطمینان حاصل کنید که کلسیم ها تجمع نمی کنند . این کار از خوردگی و آسیب دیدن اتوکلاو جلوگیری می کند و طول عمر آن افزایش می یابد.
• اتوکلاو را بیش از 75 درصد ظرفیت نگهداری پر نکنید. این کار باعث آسیب رسیدن به قسمت مخزن تخلیه دستگاه می شود.
• زباله های مخزن آب اتوکلاو را به صورت هفتگی و منظم و کامل تخلیه کنید. چون تخلیه نکردن زباله مخرن آب باعث جمع شدن روزانه باکتری ها و محفظه های فاضلاب و در نهایت آسیب رسیدن به دستگاه می شود.