رد پای احساس در ناکامی‌های تاریخی؛/ شکست سپاهان به تلخی باخت تیم ملی مقابل قطر

به گزارش “ورزش‌ سه”، مثل تمام این سال‌ها در حالی که روی ما حساب نمی‌کردند به وضوح بهتر بودیم. از نظر فیزیکی و انتخاب تاکتيک مناسب و درک از لحظات بازی. انتقال روی خطوط عرضی زمین و شکستن شیفت عرضی الهال با بازی بلند در فضای پشت مدافعان کناری. چند بار اسیر آفساید شدیم اما به گل با تاکتيک مناسب رسیدیم. الهلال هم تیم با کیفیتی بود. اما ما بهتر بودیم حتی بعد از گل تساوی.

و از همینجا تکرار سریال تاریخی ما شروع شد. دعوا جنجال و عدم تمرکز روی بازی. در دقایق ۹۴ و ۹۷ گل خوردیم. و باز شکست از غیب رسید. اما شاید این غیب ریشه در عدم کنترل تاریخی احساسات ما دارد.

*ضربات پنالتی
آنچلوتی قبل از بازی آتلتیکو در یک چهارم نهایی اروپا از سختی تمرین پنالتی اینطور گفته بود: «هدایت تیم در ضربات پنالتی سخت است؛ چرا که جو حاکم بر بازی با جلسات تمرینی یکسان نیست.»
کافیست همین حرف را مقایسه کنید با مصاحبه افشین قطبی بعد از باخت ما برابر کره در ضربات پنالتی. افشین قطبی گفته بود ما می‌دانستیم ایرانی‌ها در بازی‌های حساس احساساتی می‌شوند و می‌خواستیم بازی به پنالتی بکشد.

تیم ملی ایران در جام ملت‌های ۱۹۸۴ در حالی که می‌توانست با مدیریت بازی و تعویض ها عربستان را با پیروزی یک بر صفر حذف کند در ضربات پنالتی حذف شد. ۱۹۹۶ برابر عربستانی که در مرحله گروهی با ۳گل از ما شکست خورده بود در ضربات پنالتی باختیم. جام ملت های ۲۰۰۴ در حالی که به شدت از چین بهتر بودیم ۱۰ نفره شدیم و در ضربات پنالتی حذف شدیم. جام ملت های ۲۰۰۷ برابر کره که بدترین سال‌های فوتبالش را پشت سر می‌گذاشت در ضربات پنالتی حذف شدیم. و سال 2015 باز هم حذف در ضربات پنالتی مقابل عراق.

*اشتباه فردی، اخراج
عدم کنترل احساسات فقط در ضربات پنالتی به تاریخ فوتبال ایران ضربه نزده. اشتباهات فردی در لحظات حساس پنالتی دادن‌های بی مورد عدم تمرکز کامل بر روی بازی همیشه در مهم‌ترین بازیهای تاریخ فوتبال ایران یقه ما را گرفته است. حتی تا همین جام ملت های قبل. جام ملت های ۲۰۰۰  در آخرین دقایق بازی برابر کره با عدم تمرکز دفاعی لازم دفع توپ ناقص علی دایی کره را به بازی برگرداند و با گل طلایی حذف شدیم. جام ملت های ۲۰۰۴ مسلط بر بازی چین بودیم که ستار زارع با اخراجی بی مورد بازی را دست چینی ها داد تا در ضربات پنالتی حذف شویم.
جام ملت های ۲۰۱۵ در حالی که با گل سردار آزمون برابر عراق پیش بودیم با اخراج پولادی ورق برگشت و باز همان همیشگی و در ضربات پنالتی حذف شدیم.

جام ملت‌های ۲۰۱۹  اوج عدم تمرکز تاریخی ما بود. در حالی که تا دقیقه ۵۵ بازی برابر ژاپن  همه چیز برابر بود در اقدامی عجیب ۵ بازیکن ما برای اعتراض به سمت داور بازی رفتند و بعد از گل شدن همان توپ ۳ بر صفر باختیم.
فینال لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۲۰ در حالی که پرسپولیس توانسته بود از سد اخراج بی مورد در مراحل قبل و پنالتی ها بگذرد اما عدم درک شیری از فضای قرار گرفته در زمین و عدم درک از حضور وی ای آر پنالتی تاریخی به اولسان هدیه کرد تا فوتبال ما باز هم از قهرمانی باشگاهی و ملی محروم بماند.

*جام ملت‌های 2023
اینبار هم به زور توانستیم از سد اخراج های تاریخی و ضربات پنالتی نفرین شده برابر سوریه بگذریم و حتی ژاپن بهترین حریف ممکن را شکست دادیم. فینال در چنگ ما بود و قطر شاید حریف دلخواه. زود گل زدیم. داور هم خوب بود. اما انگار نمی‌خواستیم باور کنیم میتوانیم. به جای عینیت دنبال حماسه بودیم. بازی را سخت کردیم. اعتراض بی‌مورد ترابی نیمکتِ شلوغِ بی مورد. بعد باز کابوس شروع شد. گل بد خوردیم باز گل خوردیم و برگشتیم. اما باز هم باخت باز هم حذف باز هم اخراج و باز هم تشنج‌های بیرون زمین.

به جمله آنچلوتی درباره پنالتی جمله افشین قطبی درباره بازی ایران و کره حرف دیشب مورایس را هم اضافه کنیم. [اولین ضعفی که در خط دفاعی داشتیم کارت قرمزی بود که گرفتیم.)
تیم مورایس به وضوح در اصفهان بهتر از تیمی بود که بازیکن‌های میانی آن نوس و ساویچ بودند بازی کرد ولی در نهایت بازنده بازی شد.

پس شاید ما در کنار در آوردن آمار از اپتا برای اینکه نشان بدهیم چقدر خوب بوده‌ایم باید بتوانیم نشان بدهیم چقدر در فرهنگ فوتبالی خودمان تغییر ایجاد کرده ایم. این‌تغییرات در سیستم بازی و نحوه بیلد آپ یا کانتر پرس یا اصطلاحات تخصصی “لو بلاک” و” مید بلاک” نیست.

این مشکلات در مربیان مختلف از کی‌روش، قطبی، قلعه نویی طالبی تا بازیکن‌های بزرگ مثل علی دایی و طارمی واضح بوده‌اند. چون هرگز نتوانسته ایم با بهترین ها و بدترین ها قهرمان شویم. ریشه یابی می‌خواهیم. ما سالها مشکلات ذهنی برای رفتن به جام جهانی داشتیم. اما امروز رفتن به جام جهانی برای ما عادت خوب است. حالا نیاز ملی ما به جز مشکلات بسیار زیاد سخت افزاری و نرم افزاری پیش روی فوتبال از بین بردن نیازهای ذهنی تاریخی ماست. اینکه کدام نسل بتواند آن را تغییر دهد شاید بعدها بتوانند بگویند آن مربی و آن نسل تاریخ را نوشته‌اند. وگرنه هر چی دیده‌ایم سال‌ها تکرار است و بس.