وقتی استقلال در آزادی برنده شد/ آنالیز فنی: پرس شدید علیه فشردگی مورایس!

به گزارش “ورزش سه”، سال‌هاست که به واسطه رقابت تنگاتنگ میان دو مدعی کسب عنوان قهرمانی، حواشی و رجز خوانی‌های هواداران و دو تیم برای یک‌دیگر، از تقابل میان پرسپولیس و سپاهان با نام ال‌کلاسیکوی فوتبال ایران یاد می‌شود.

شب گذشته نیز هر دو تیم در قامت یک مدعی و در تعقیب استقلال صدر نشین، در ورزشگاه آزادی به مصاف یکدیگر رفتند و سرانجام، این دیدار کسل کننده با نتیجه 0-0 به پایان رسید؛ تا استقلال تنها پیروز جدال حساس هفته بیست و پنجم باشد و همچنان با یک امتیاز اختلاف و البته حاشیه امنیت ناچیز نسبت به پرسپولیس صدرنشین بماند.

از آنجایی که این دیدار نکته بارز فنی نداشته است و به واقع یکی از ضعیف‌ترین تقابلات دو تیم در فصل جاری به شمار می‌رود، ما در این قسمت صرفا به بررسی کلیات فلسفه و استراتژی‌های پرسپولیس می‌پردازیم.

پرسپولیس بازی را با آرایش پایه 2-4-4 آغاز کرد. تصویر زیر شعاع حرکتی بازیکنان را صرفا در فاز حمله نشان می‌دهد.

حضور وحدت حنانوف به جای دانیال اسماعیلی‌فر به طبع از میزان تهاجمی بودن کانال سمت راست تا حدی کاسته است؛ چرا که نفوذ کمی از او در این دیدار دیده شد و این می‌تواند به دلیل حساسیت بازی و سبک بازی او نیز باشد.

عبدالکریم حسن اما بسته به شرایط بازی وظایف متفاوتی دارد؛ به‌طور عمده بازیکن ثابت کانال سمت چپ است که همواره در دفاع و حمله حضور دارد اما در زمان‌های محدودی که اورونوف در کانال چپ حضور پیدا می‌کند، او به شکل Inverted (معکوس) به داخل نفوذ می‌کند؛ البته که شعاع حرکتی او باید با سروش رفیعی نیز همپوشانی داشته باشد.

مطابق تصویر فوق، عمده حملات و بازیسازی‌های پرسپولیس از سمت چپ انجام می‌شود یعنی جایی که سروش رفیعی، عبدالکریم حسن و اوستون اورونوف حضور موثری دارند. سروش رفیعی به هنگام بازی‌سازی از عقب زمین به نیم فضای سمت چپ و گاها حتی خط طولی زمین نزدیک می‌شود و بازیساز اصلی تیم به شمار می‌رود.

مسعود ریگی به‌عنوان هافبک میانی نگهدارنده، ایستا و فضاگیر دیده می‌شود و بیشتر وظیفه پوشش فضای بین خطوط را بر عهده دارد. شعاع حرکتی هر دو وینگر پرسپولیس به شکل False است یعنی به داخل حرکت می‌کنند و در زمان‌هایی که تیم با مشکل برتری عددی روبه‌روست حتی به شکل معکوس به عقب نفوذ می‌کنند؛ این کار سبب شکاف میان خطوط حریف می‌شود که در همین زمان می‌بایست بازیکنان دیگری به فضای پشتی نفوذ کنند.

در میان دو مهاجم پرسپولیس، در این دیدار عیسی آل‌کثیر بر خلاف سایر دیدارهای پرسپولیس نقش مهاجم نه کاذب دارد و برعکس عالیشاه در نقش یک مهاجم تمام کننده دیده می‌شود.

تصویر زیر میانگین استقرار بازیکنان پرسپولیس در طول نود دقیقه را نشان می‌دهد.

بازی مالکانه و شناور؛ استراتژی پرسپولیس برای رسیدن به دروازه سپاهان
در این بخش به برخی از استراتژی‌ها و الگوهای رسیدن به دروازه صرفا با در نظر گرفتن پاس‌های آخر، شعاع حرکتی و نحوه جای‌گیری برخی از بازیکنان خواهیم پرداخت. باید خاطر نشان کرد که صرفا برخی از الگوهای بازیسازی از نیم فضا و کانال سمت چپ تیم مطرح شده است.

پلن اول
اوستون اورونوف به شکل معکوس در نیم فضا نفوذ می‌کند و یا حتی به سروش رفیعی نزدیک می‌شود تا فضا برای فرار عبدالکریم حسن مهیا شود.

پلن دوم
عبدالکریم حسن به سمت داخل نفوذ معکوس می‌کند و سروش رفیعی در کانال میانی حاضر می‌شود تا با یک پاس بلند اوستون اورونوف را در فضای پشت مدافعین صاحب توپ کند.

پلن سوم
اوستون اورونوف و امید عالیشاه به شکل معکوس به سمت سروش رفیعی حرکت می‌کنند تا توسط دو مدافع حریف یارگیری شوند؛ هم زمان عبدالکریم حسن روی کانال چپ باز شود تا با ایجاد شکاف در لایه دفاعی و ایجاد سردرگمی برای مدافعین، در فضای ایجاد شده آل‌کثیر صاحب توپ شود.

پرسینگ از بالای زمین
برخلاف سپاهان که از میانه زمین اقدام به پرس و بلاک در ساختار دفاعی خود دارد، اوسمار سعی می‌کند با ساختار 2-4-4 خطی به پرس از بالای سپاهان بپردازد. این کار سبب می‌شود تا علاوه بر محدودسازی حریف در بازی‌سازی از عقب زمین، آن‌ها را به بازی مستقیم وادار سازد و یا حتی با یک اشتباه توسط حریف در زمین آن‌ها صاحب توپ شود.

خط اول فشار و خط حفظ پرس مطابق تصویر فشردگی عرضی کمی دارد و در اغلب مواقع Pivot (بازیساز پست 6) سمت موافق توسط یکی از هافبک‌های میانی تیم پرسپولیس Man-to-Man Marking می‌شود. در این تصویر مسعود ریگی و برایان دابو در وضعیت من تو من (یارگیری نفر به نفر) قرار دارند.

جمع‌بندی 
اگرچه تساوی پرسپولیس و سپاهان از هر جهت به سود استقلال صدرنشین تمام شد اما باید این موضوع را در نظر داشت که این دیدار برای هر دو تیم حکم یک بازی شش امتیازی را داشت و اگر سپاهان می‌توانست موفق به شکست پرسپولیس در این دیدار شود؛ می‌توانست فاصله خود را با استقلال صدرنشین به پنج و پرسپولیس به چهار امتیاز برساند. 
به نظر می‌رسد این تساوی به‌رغم بازی نه‌چندان دلچسب شاگردان اوسمار ویرا یک نتیجه منطقی و به دور از ریسک‌پذیری زیاد باشد چرا که آنها را در کورس قهرمانی باقی نگه می‌دارد. روی کاغذ شانس اول قهرمانی تیم‌های استقلال و پرسپولیس هستند و شاید دیگر تنها یک معجزه بتواند در پنج هفته پایانی زرد پوشان را به قهرمانی نزدیک کند.

تحلیل: امیرحسین شادمان