به گزارش خبرورزشی، شاید اسم هنرهای رزمی کمتر به گوشتان خورده باشد اما جالب است بدانید که این ورزش هم پیشینه طولانی در دنیا و ایران دارد هم اینک مسابقات کشوری آن به طور منظم و هرساله در ایران برگزار می شود. امروز به بهانه پایان مسابقات کشوری این ورزش و اعلام نفرات برتر این رشته جذاب به سراغ بررسی شرایط آن در ایران و پیشینه آن پرداخته ایم.
هنرهای رزمی؛ تلفیقی زیبا از ورزش و هنر
پیشینه ورزش هنرهای رزمی در ایران به ۱۰ تا ۱۲ هزار سال پیش می رسد. هنرهای رزمی سواره می تواند به مهارت استفاده از هر سلاح سردی روی اسب نسبت داده شود. مثل نیزه، شمشیر یا کمان. با رواج سلاح گرم از دوران صفوی، هنرهای رزمی مثل تیراندازی بر اسب به فراموشی سپرده شده اما ریشه اش در تاریخ و فرهنگ ما آنقدر قوی بوده که امروزه دوباره یکی از زیر شاخه های فدراسیون سوارکاری باشد. نکته جالب درباره تیراندازی روی اسب این است که هنر و ورزش در آن با هم آمیخته شده و برخلاف سبک زندگی ماشینی امروز صبر زیادی برای آموختن می خواهد و شاید به همین دلیل است که افراد زیادی این رشته را در بین راه رها می کنند و می روند. درواقع سوارکاری و تیراندازی، ترکیبی پرتکاپو از دو ورزش است که لحظه به لحظه آن اهمیت خاصی دارد. اینکه تیر را آماده کنی و کنترل اسب را داشته باشی و اگر تیرت به زمین خورد، آنقدر چابک باشی که از روی زمین، سوار بر اسب تیر را برداری، چابکی و مهارت زیادی می طلبد. تمام این بالا و پایین ها است که این ورزش را به یک هنر نمایشی هم تبدیل کرده است. فعالان در رشته هنرهای رزمی معقتدند این ورزش می تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری هم مطرح باشد چون ورزشی باستانی است که در آن از فنون رزمی استفاده می شود. درواقع تیراندازی سوار بر اسب، ورزشی ماجراجویانه و نمایشی است که می تواند بعد نمایشی اش را برای جذب توریست خارجی در اماکن تاریخی استفاده کرد، همانطور زمین چوگان میدان نقش جهان اصفهان یکی از اماکن دیدنی این شهر زیبا است.
پیشرفت دوباره هنرهای ورزشی در ایران
از دیدگاه سلاح، هنرهای رزمی را می‌توان به سه گروه «با جنگ‌افزار»، «بدون جنگ‌افزار» و «با جنگ‌افزار و بی‌جنگ‌افزار» دسته‌بندی کرد. نخستین، مهارت‌هایی چون تیراندازی با کمان، نبرد با نیزه و شمشیرزنی را شامل می‌شود و دومی یعنی رشته‌های مبارزهٔ بی‌جنگ‌افزار بر ضربات دست و پا یا گلاویزی ویژه شده و سومی به هنرهای رزمی اشاره دارد که علاوه بر مبارزهٔ بدون جنگ‌افزار، مبارزهٔ با جنگ‌افزار نیز وجود دارد. مستندات باستان شناسی نشان می دهد ایران قدیمی ترین تاریخچه را در هنرهای رزمی سواره دارد. بررسی غارنگاره های غار دوشه در لرستان که تصاویر نیزه‌زنی وکمانگیری روی اسب را نشان می‌دهد از قدیمی‌ترین مستندات برای اثبات این ادعا است. کمانگیری روی اسب، نیزه‌بازی، شمشیرزنی و کمانگیری با پرتاب تیر از رشته‌های هنرهای رزمی سواره هستند. هنرهای رزمی سواره از حدود سال ۹۴ به فدراسیون سوارکاری اضافه شده و این فدراسیون همواره در تلاش بوده این رشته را به عموم مردم معرفی کند تا هنرهای رزمی سواره به دوران اوج خود بازگردند. به تازگی این رشته به صورت انجمن، به فدراسیون روستایی عشایری اضافه شده است.
علی قورچیان رئیس انجمن هنرهای رزمی سواره در خصوص جدا شدن هنرهای رزمی سواره از فدراسیون سوارکاری به فدراسیون روستایی عشایری و بازی‌های بومی توضیح می دهد؛ «به دستور وزارت ورزش و جوانان به صورت انجمن، کارمان را در فدراسیون روستایی عشایری ادامه می‌دهیم. حدود ۷ سال به صورت کمیته زیر نظر فدراسیون سوارکاری بودیم و با توجه به عملکرد این دوران که نتایج بین المللی خیلی خوبی گرفتیم به انجمن، ارتقاء گرفتیم و این انجمن باید تحت پوشش یکی از فدراسیون‌هایی که انجمن در آن تعریف شده است قرار داشته باشد.»
در سال های اخیر ورزش هنرهای رزمی پیشرفت قابل توجهی در ایران داشته و حتی پارسال هم مسابقات بین المللی هنرهای رزمی سواره با نام جام «راه ابریشم» در استان البرز برگزار شد. در این مسابقات ورزشکارانی از کشورهای ایران، چین و قطر حضور داشتند و شرکت کنندگان در سبکهای سریال شوت، کاباک و گاشای به مصاف هم رفتند که نفرات تیم‌ملی ایران در صدر جدول مسابقات قرار گرفتند و حتی بانوان ایرانی هم موفق به کسب مقام در این مسابقات شدند. همچنین در آذر ماه سال گذشته گرشا قورچیان از ایران توانست در رشته هنرهای رزمی سواره برای نخستین بار مدال طلای جام جهانی را از آن خود کند. با این وجود به نظر می رسد که این رشته نیازمند به توجه و حمایت بیشتری از طرف مسئولان دارد و با توجه به سبقه و پیشینه طولانی آن در کشورمان، حیف است که به خاطر بی توجهی یا مشکلات مالی مورد غفلت و بی مهری قرار بگیرد.
source