این روزها شاهد هستیم که فوتبال آسیا، به ویژه کشورهای عربی مانند عربستان سعودی، با جذب ستارههای جهانی همچون کریس رونالدو، نیمار و کریم بنزما، توجه جهانیان را به خود جلب کردهاند. پیش از این نیز کشورهایی مانند قطر و امارات با جذب بازیکنان مطرح جهان، گامهای بزرگی در این زمینه برداشته بودند.
عربستان سعودی به تازگی موفق شده است پس از قطر، به عنوان دومین کشور خاورمیانهای، میزبانی جام جهانی را به دست آورد و قرار است در سال ۲۰۳۴ میزبانی متفاوتی را به نمایش بگذارد، همانطور که قطر در سال ۲۰۲۲ توانست درخشش قابل توجهی داشته باشد.
علاوه بر سرمایهگذاریهای کلان کشورهای حوزه خلیج فارس در زمینه فوتبال، استفاده از مدیران و متخصصان جهانی نیز نقش مهمی در پیشرفت این ورزش داشته است. به عنوان مثال، قطر با همکاری اسپانیا، نه تنها بهترین کمپ تمرینی آسیا (اسپایر) را ساخت، بلکه از مربیان این کشور نیز بهره برد و موفق به کسب دو قهرمانی پیاپی در جام ملتهای آسیا شد. همچنین، استفاده از مدیران خارجی در تیمهای باشگاهی این کشور، نتایج مثبتی در لیگ قهرمانان آسیا به همراه داشته است.
اکنون عربستان سعودی نیز راه قطر و امارات را در پیش گرفته و مدیران تراز اول جهانی را به خدمت گرفته است تا فوتبال خود را از بحران نجات دهد. به عنوان نمونه، تیم النصر که پیش از این در برابر نمایندگان ایران در لیگ قهرمانان آسیا شکست میخورد، فرناندو هیرو، اسطوره فوتبال اسپانیا و بازیکن سابق رئال مادرید، را به عنوان مدیر ورزشی استخدام کرده تا از تجربیات او برای پیشرفت باشگاه استفاده کند.
استفاده از مدیران ورزشی خارجی تنها محدود به کشورهای خلیج فارس نیست و باشگاههای ترکیه و حتی اروپا نیز از متخصصان سایر کشورها برای پستهای مدیریتی خود بهره میبرند. به عنوان مثال، یک مدیر پرتغالی در رأس مدیریت ورزشی تیم فنرباغچه قرار دارد که توانسته شرایط حضور ژوزه مورینیو را در این تیم فراهم کند.
در مقابل، یکی از بزرگترین چالشهای فوتبال ایران، مدیریت ضعیف و عدم برنامهریزی بلندمدت است. مدیران فوتبال ایران اغلب بدون توجه به آینده و تنها برای جلب رضایت هواداران، تصمیماتی میگیرند که عواقب آن سالها گریبانگیر تیمها و هواداران میشود. به عنوان مثال، پرسپولیس تا همین اواخر با مشکلات ناشی از قراردادهای مدیریت قبلی با بازیکنانی مانند رادوشوویچ و آنتونی استوکس دست و پنجه نرم میکرد.
تاکنون هیچ تیم یا باشگاه ایرانی در دادگاههای بینالمللی موفق نبوده است و حتی در پروندهای که پرسپولیس میتوانست از لوکادیا غرامت بگیرد، به دلیل مدیریت ضعیف، شکست خورد و نتوانست به نتیجه مطلوب برسد.
در شرایطی که باشگاههای ایرانی به دنبال جذب بازیکنان و مربیان خارجی هستند، بهتر است به فکر استخدام مدیران و دستیاران خارجی نیز باشند تا بتوانند تصمیمات کلان و درستی برای تیمهای خود بگیرند و سطح باشگاهها را به استانداردهای تیمهای دیگر آسیایی برسانند.
در حال حاضر، پست معاونت یا مدیر ورزشی در دو باشگاه بزرگ پرسپولیس و استقلال خالی است و نامهایی مطرح میشوند که اگرچه در گذشته بازیکنان خوبی بودهاند، اما هیچ سابقه مدیریتی ندارند. این عدم تجربه باعث شده است که این دو تیم محبوب ایرانی با مشکلات بزرگی مواجه شوند و به طور مداوم درگیر دادگاههای فیفا و CAS باشند.
تنها باشگاه تراکتور است که یک مدیر خارجی را به خدمت گرفته و نیکولیچ، مربی سابق تیمهای ملی پایه کرواسی و ایران و باشگاه فولاد، را به عنوان مدیر آکادمی خود انتخاب کرده است. اگر این روند ادامه یابد و به آن توجه شود، میتواند آینده این تیم پرطرفدار تبریزی را تضمین کند.