طرفداری | در تاریخ ۱۹ نوامبر ۱۹۶۹، اسطوره فوتبال برزیل، پله، با به ثمر رساندن گل هزارم دوران حرفه‌ای خود، موجی از شادی و جشن را در سراسر جهان به راه انداخت.
با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این گل ممکن است پنج روز زودتر از تاریخ اعلام‌شده به ثمر رسیده باشد و این موضوع، معمایی پیچیده را در تاریخ فوتبال رقم زده است.
۱۴ نوامبر ۱۹۶۹ بود. برای پله، بزرگ‌ترین بازیکن جهان، این پنالتی، بهترین پنالتی او نبود. بیشتر شبیه یک ضربه ناشیانه به گوشه پایین دروازه بود؛ اما همین ضربه برای پله و تیم سانتوس کافی بود تا در یک بازی دوستانه، تیم نه چندان مطرح بوتافوگو د پارایبا را با نتیجه ۳-۰ شکست دهند. مهم‌تر از همه، این گل، نُهصد و نود و نهمین گل دوران حرفه‌ای پله بود. یا شاید هم نبود؟
پنج روز بعد، سانتوس برای یک بازی جام حذفی به ریو دو ژانیرو سفر کرد تا مقابل واسکو د گاما قرار بگیرد. گویی تمام ملت برزیل برای تماشای یک لحظه تاریخی در ورزشگاه عظیم ماراکانا گرد هم آمده بودند. با وجود باران شدید استوایی، تمام شبکه‌های تلویزیونی، رادیویی و روزنامه‌ها در کنار خط طولی زمین برای ثبت این لحظه جادویی صف کشیده بودند.
صفحه اول روزنامه O Globo چاپ ۲۰ نوامبر ۱۹۶۹
این لحظه سرانجام در دقیقه ۷۸ فرا رسید و متأسفانه، باز هم یک پنالتی بود. این بار پله با خونسردی توپ را به گوشه راست دروازه فرستاد. اثری از آن ظرافت، سبک و تعادل خارق‌العاده‌ای که پله به آن شهرت داشت، در این ضربه دیده نمی‌شد، اما با این حال، این گل چنان جشن گرفته شد که گویی برزیل قهرمان جام جهانی شده بود.
سانتوس بازی را ۲-۱ برد، اما به نظر می‌رسید هیچ‌کدام از ۸۰ هزار تماشاگر حاضر در ورزشگاه به نتیجه بازی اهمیتی نمی‌دادند. با سوت پایان بازی، هزاران نفر از جایگاه‌ها به زمین ریختند و پله، این مرد بزرگ، بر روی دوش هواداران در زمین چرخید. جشن‌ها در ریو روزها ادامه داشت و این دستاورد در صفحات اول روزنامه‌های برزیلی، هم‌تراز با فرود آپولو ۱۲ بر ماه، مورد توجه قرار گرفت.
هزارمین گل پله؛ افسانه‌ای پر از ابهام
آیا واقعاً آن گل، هزارمین گل دوران حرفه‌ای پله بود؟ بیش از ربع قرن بعد، یک روزنامه‌نگار برزیلی با هدف ساماندهی آمارهای نه چندان دقیق دوران بازیگری پله، کشف تکان‌دهنده‌ای کرد: یک گل گمشده!
گویا در ثبت رکوردها، گلی که پله در سال ۱۹۵۹ و در جریان پیروزی ۴-۱ برزیل مقابل پاراگوئه در یک تورنمنت نظامی آمریکای جنوبی به ثمر رسانده بود، از قلم افتاده بود. این بازنگری در آمار، نشان می‌داد که هزارمین گل پله در بازی مقابل بوتافوگو د پارائیبا به ثمر رسید، نه در ورزشگاه ماراکانا در ریو که با شور و هیجان فراوان جشن گرفته شد.
اینکه رکوردها قابل اعتماد نبودند، چندان هم دور از انتظار نبود. این آمارها نه تنها از بازی‌های بین‌المللی متعدد، بلکه از انبوه بازی‌های محلی، ایالتی و ملی، و همچنین ده‌ها بازی دوستانه کم‌اهمیت که در سراسر جهان برگزار می‌شد، گردآوری شده بودند. در آن زمان، باشگاه سانتوس برای دریافت مبالغ قابل توجه و تامین هزینه‌ها، حاضر بود با هر تیمی و در هر مکانی بازی کند، و همین امر، دقت در ثبت رکوردها را دشوار می‌ساخت.
دیگو مارادونا، سال‌ها پیش در یک برنامه تلویزیونی در کنار پله، با لحنی طنزآمیز به این موضوع اشاره کرد و از او پرسید:
این گل‌ها را به چه کسانی زدی؟ به برادرزاده‌هایت در حیاط پشتی؟
اخیراً، کریستیانو رونالدو نیز با لحنی بسیار جدی‌تر و زننده‌تر، اظهار داشت که وقتی او به هزار گل برسد، حداقل تمام آن‌ها در ویدیو ثبت خواهند شد. پله اما طبق معمول، با آرامش و بی‌تفاوتی به این موضوع واکنش نشان داد. او در مصاحبه‌ای در سال ۱۹۹۵ گفت:
خدا را شکر که بحث بر سر این نیست که آیا من هزار گل زده‌ام یا نه. برای من مهم نیست که هزارمین گلم را مقابل واسکو زدم یا نه. این اتفاق افتاده است.
داستان پیراهن معروف پله
پیراهن سانتوس پله که او در بازی مقابل بوتافوگو د پارائیبا در ۱۴ نوامبر ۱۹۶۹ به تن داشت، در ماه آوریل در حراجی چکش خواهد خورد.
این موضوع برای یک نفر اهمیت ویژه‌ای دارد. در سال ۱۹۶۹، زمانی که پله و سانتوس برای بازی مقابل بوتافوگو به شهر دورافتاده ژوآو پسوآ در شمال شرقی برزیل سفر کردند، یک عضو شورای شهر به نام دریوالدو مندونسا، کلید شهر را به او اهدا کرد و در مقابل، از پله خواست که پس از بازی، پیراهن خود را به او هدیه دهد.
ماجرا از جایی عجیب شد که پله پس از به ثمر رساندن ضربه پنالتی در دقیقه ۱۷، به جای دروازه‌بان سانتوس که به شکلی اغراق‌آمیز تظاهر به بیماری می‌کرد، درون دروازه ایستاد. این اقدام پله، که موجب نارضایتی ۲۰,۰۰۰ تماشاگر حاضر در ورزشگاه شد، ظاهراً برای جلوگیری از ثبت هزارمین گلش در یک زمین دورافتاده و کم‌اهمیت صورت گرفت. بدبین‌ها معتقد بودند که او این لحظه را برای بازی در ورزشگاه ملی رزرو کرده بود.
پیش از رفتن به درون دروازه، پله به سمت خط طولی زمین دوید و پیراهنش را به آقای مندونسا، عضو شورای شهر، تحویل داد و گفت:
این پیراهن شما، آقای عضو شورا. خواسته‌تان برآورده شد.
این پیراهن سفید شماره ۱۰ سال‌ها در خانواده مندونسا باقی ماند و پس از تغییر اسناد، مشخص شد که این همان پیراهنی است که پله هنگام به ثمر رساندن هزارمین گلش به تن داشت، نه گل ۹۹۹.
اکنون این پیراهن، که متعلق به استیو سانتوس بارلو، دوست خانواده مندونسا و تماشاگر آن بازی در ژوائو پسوآ است، در مرکز یک حراج بزرگ فوتبال که توسط هانسون ورلد فوتبال در ۱۰ آوریل در ورزشگاه ومبلی برگزار می‌شود، قرار خواهد گرفت.
برآوردها نشان می‌دهد که این پیراهن می‌تواند تا ۵۰۰,۰۰۰ پوند به فروش برسد، که بسیار بیشتر از پیراهن‌های پله در فینال‌های جام جهانی ۱۹۵۸ و ۱۹۷۰ است که به ترتیب در اوایل دهه ۲۰۰۰ به قیمت ۷۰,۰۰۰ و ۱۵۷,۰۰۰ پوند فروخته شدند. با این حال، احتمالاً این رقم فاصله زیادی با رکورد فروش پیراهن مارادونا، که در نیمه دوم بازی یک چهارم نهایی جام جهانی ۱۹۸۶ بین آرژانتین و انگلیس با عنوان «دست خدا» پوشیده شده بود، دارد.
آن پیراهن چند سال پیش به قیمت بیش از ۷ میلیون پوند فروخته شد، در حالی که شش پیراهن لیونل مسی از آخرین جام جهانی در سال ۲۰۲۳ به قیمت بیش از ۶ میلیون پوند به فروش رسید.
گران‌ترین پیراهن ورزشی، پیراهن بیب روث، بازیکن بیسبال، در سری جهانی ۱۹۳۲ است، که در آن بازی قبل از ضربه هوم ران به سکوها اشاره کرد. این پیراهن تابستان گذشته به قیمت کمی بیش از ۲۴ میلیون دلار (۱۸.۵ میلیون پوند) فروخته شد.
هرچند اصالت پیراهن سانتوس پله جای هیچ تردیدی ندارد، اما آمار و ارقام مربوط به دوران حرفه‌ای او همواره محل بحث و جدل بوده است. برخی بر این باورند که نیمی از گل‌های او در بازی‌های غیررسمی و دوستانه به ثمر رسیده‌اند. با این حال، کتاب رکوردهای جهانی گینس، آمار رسمی او را همچنان ۱۲۷۹ گل در ۱۳۶۳ بازی ثبت کرده است، رکوردی که به خودی خود خارق‌العاده به نظر می‌رسد.
حتی در یکی از مجلات فوتبالی دهه ۶۰ میلادی گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد این آمار ۱۵۰ گل کمتر از واقعیت است، چرا که گل‌های دوران نوجوانی پله در تیم جوانان سانتوس، بین ۱۴ تا ۱۶ سالگی یعنی زمانی که به تیم بزرگسالان سانتوس پیوست در آن محاسبه نشده است.
صرف نظر از اینکه مجموع گل‌های او چه رقمی را نشان می‌دهد، جایگاه پله در میان اسطوره‌های فوتبال جهان تثبیت شده است. این پیراهن که هنوز آثار گل و عرق بر آن نمایان است، قطعه‌ای منحصر به فرد از تاریخ فوتبال محسوب می‌شود و به احتمال زیاد در حراجی پیش رو، با قیمتی نجومی به فروش خواهد رسید.
به قلم دن کانسکن از گاردین
source