تیم ملی و یک چالش بزرگ/ نسل طلایی فوتبال ایران رو به پایان است! 

به گزارش ورزش سه، روز پنجم فروردین تیم ملی ایران به مصاف ازبکستان رفت که شاهد یک بازی پرگل و مهیج بودیم تا در نهایت با کسب نتیجه ۲ بر ۲، تیم ملی کشورمان برای هفتمین بار در تاریخ و چهارمین بار متوالی مجوز صعود به مسابقات جام جهانی را دریافت نماید. در این دیدار حساس که در ورزشگاه آزادی انجام می‌شد، ازبک‌ها دوبار با گل‌های ارکینوف و فیض الله اف (ستاره‌های لژیونر ازبکستان) پیش افتادند اما هربار ستاره بوشهری اینترمیلان بود که توانست به گل‌های گرگ‌ها پاسخ دهد تا مهدی طارمی هم برای سومین بار طعم صعود به جام جهانی را بچشد و هم برای سومین بار گل صعود تیم ملی به جام جهانی را به ثمر برساند.

شاگردان امیر قلعه‌نویی درحالی توانسته اند با کسب ۲۰ امتیاز (۶ برد و ۲ مساوی) مقتدرانه در فاصله دو بازی تا پایان مسابقات مقدماتی به جام جهانی صعود نمایند که در ترکیب اصلی ایران مقابل ازبکستان ۶ لژیونر حضور داشتند که از این ۶ لژیونر، به‌جز مهدی طارمی و علیرضا جهانبخش مابقی در لیگ امارات توپ می‌زنند، اما در نقطه مقابل تیم ملی ازبکستان در ترکیب اصلی خود، از ۷ لژیونر برخوردار بود. اسامی لژیونرهای تیم ملی ازبکستان عبارتند از: عبدالقادر خوسانوف (منچسترسیتی انگلیس)، الدور شومورودوف (آ اس رم ایتالیا)، رستم آشورماتوف (روبین کازان روسیه)، اتابک شوکوروف (الفیحا عربستان)، عباس بیک فیض الله اف (زسکا مسکو روسیه)، ارکینوف (الوحده امارات) و اتکیر یوسوپوف (فولاد خوزستان).

در مقام مقایسه، هم تعداد لژیونرهای ترکیب اصلی ازبکستان نسبت به ایران بیشتر بود و (شاید) هم کیفیت تیم‌هایی که برخی بازیکنان لژیونر ازبک در آن به میدان می‌روند(سیتی و رم) نسبت به لژیونرهای ایران بهتر است و همین مسئله کیفیت بالای تیم ملی ازبکستان و دشواری تقابل با این تیم را نشان می‌دهد. همچنین، اضافه کنید که سه ستاره دیگر تیم ملی ازبکستان در دیدار مقابل ایران یعنی استون اورونوف، جلال الدین ماشاریپوف و علی کولوف در ترکیب این تیم به دلیل مصدومیت و محرومیت حضور نداشتند.

از آنجایی که تعداد لژیونرهای تیم ملی هر کشور از شاخص‌های مهمی است که در مقالات کارشناسی فوتبال به آن پرداخته می‌شود، در این مقاله قصد داریم به‌جای مقایسه تعداد لژیونرهای تیم ملی ایران با سایر کشورها، به مقایسه تعداد لژیونرهای تیم ملی ایران در مسابقات مقدماتی جام جهانی در سال‌های ۲۰۱۸، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۶ بپردازیم.

در ادامه این مقاله قصد داریم تا به سوالات زیر پاسخ دهیم.

۱) تعداد لژیونرهای تیم ملی ایران در بازی صعود به جام‌های جهانی ۲۰۱۸، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۶ چند نفر بوده است و کدام سال بیشترین تعداد لژیونر در ترکیب اولیه ایران حضور داشته‌اند؟

۲) لژیونرهای حاضر در ترکیب ایران در بازی صعود به جام‌های جهانی ۲۰۱۸، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۶ در کدام تیم‌ها و در چه لیگی بازی می‌کردند (می‌کنند)؟

۳) چه از نظر کیفیت و چه از نظر تعداد، کدام نسل تیم ملی در بازی صعود به جام‌های جهانی ۲۰۱۸، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۶ وضعیت بهتری داشته است؟ 

برای اینکه بتوان مقایسه بهتری انجام داد، فقط بازیکنان ترکیب اصلی تیم ملی (نه ذخیره‌ها) در بازی صعود به جام‌های جهانی ۲۰۱۸، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۶ را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم.

مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸: ظهور پدیده لژیونرگرایی

بر کسی پوشیده نیست که سرمربی وقت و پرتغالی تیم ملی ایران علاقه فراوانی به بازیکنان لژیونر داشت و بارها در مشورت‌های خود به بازیکنان و یا انتخاب هایش برای فهرست تیم ملی نشان داده بود که بازی در خارج از لیگ ایران نسبت به لیگ برتر خلیج فارس برای او اولویت دارد. در مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ تیم ملی کشورمان در روز ۲۲ خرداد ۱۳۹۶ به مصاف ازبکستان در ورزشگاه آزادی رفت که آن بازی با درخشش مهاجمین ایران، مهدی طارمی و سردار آزمون با نتیجه ۲ بر صفر به سود شاگردان کارلوس کی روش به اتمام رسید تا ایران دو هفته پیش از مسابقات مقدماتی جام جهانی صعودش به این رقابت را قطعی نماید.

در ترکیب اولیه ایران مقابل ازبکستان، فقط ۴ بازیکن (علیرضا بیرانوند، سیدجلال حسینی، رامین رضاییان و مهدی طارمی) از لیگ برتر ایران حضور داشتند که همگی این بازیکنان از پرسپولیسی بودند که در آن سال‌ها با برانکو ایوانکوویچ در اوج خود قرار داشت و هر کدام از این بازیکنان ستاره‌های بدون جایگزین لیگ برتر ایران بودند. مهدی طارمی در فصل ۲۰۱۷-۲۰۱۶ آقای گل لیگ ایران شد و به همراه پرسپولیس توانست به قهرمانی لیگ برتر و سوپرجام ایران برسد. در نقطه مقابل، ۷ لژیونر در ترکیب ایران حاضر بودند: مرتضی پورعلی‌گنجی (السد قطر)، میلاد محمدی (اخمت گروژنی روسیه)، علی کریمی (لوکوموتیو زاگرب کرواسی)، سعید عزت اللهی (آنژی ماخاچ قلعه روسیه)، مسعود شجاعی (پانیونیوس یونان)، علیرضا جهانبخش (آلکمار هلند) و سردار آزمون (روستوف روسیه). درواقع، از میان این ۷ لژیونر، ۶ بازیکن در لیگ‌های  اروپایی توپ می‌زدند و یک بازیکن (مرتضی پورعلی گنجی) در السد قطر (قاره آسیا) بازی می‌کرد که این تیم در فصل ۲۰۱۷-۲۰۱۶ در فرم بسیار خوبی قرار داشت.

در تصویر یک، تعداد بازیکنان لیگ برتر ایران و تعداد بازیکنان لژیونر تیم ملی ایران را در بازی صعود به جام جهانی ۲۰۱۸ مشاهده می‌کنید.

در ادامه، لیگ‌های خارجی را که بازیکنان حاضر در ترکیب اصلی ایران در آنها به میدان می‌رفتند، مشاهده می‌نمایید (تصویر دو).
 

مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲: نقطه ماکزیمم لژیونرها 

بعد از نمایش نسبتا خوب تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۱۸ و همچنین، شرایط سنی مناسب بازیکنان تیم ملی بسیاری از بازیکنان ایرانی در تیم‌های خوب اروپایی و آسیایی به خدمت گرفته شدند. 

به کمک افزایش تعداد لژیونرهای ایران، اسکوچیچ توانست سریع‌ترین صعود تاریخ ایران را به نام خود بزند. تیم ملی کشورمان در روز ۷ بهمن ۱۴۰۰ به مصاف عراق در ورزشگاه آزادی رفت که در این بازی مهدی طارمی توانست تک گل پیروزی بخش ایران به عراق را به ثمر برساند تا تیم ملی ایران برای ششمین بار مسافر جام جهانی شود. در ترکیب اصلی ایران مقابل عراق، ۹ لژیونر حضور داشتند و فقط دو بازیکن از لیگ برتر ایران (امید نورافکن و وحید امیری) که برای تیم‌های سپاهان و پرسپولیس به میدان می‌رفتند در ترکیب تیم ملی قرار داشتند. از میان این ۹ لژیونر، همگی در سطح اول کشورهای مختلف بازی می‌کردند و فقط امیر عابدزاده (گلر تیم ملی) بود که برای تیم پونفرادینا (حاضر در لالیگا۲) به میدان می‌رفت که باتوجه به سختی لژیونر شدن در پست دروازه‌بانی می‌توان حضور در لالیگا۲ را دستاورد بزرگی قلمداد کرد. 

در میان فهرست لژیونرهای ایران، تنها ۳ بازیکن در لیگ‌های آسیایی به میدان می‌رفتند (شجاع خلیل زاده: الریان قطر، محمدحسین کنعانی زادگان: الاهلی قطر و سعید عزت اللهی: الغرافه قطر) و مابقی در اروپا توپ می‌زدند. ۵ لژیونر دیگر ترکیب ایران در بازی صعود به جام جهانی ۲۰۲۲ که در بالا به آنها اشاره نشد، عبارتند از: مهدی طارمی (پورتو پرتغال)، علیرضا جهانبخش (فاینورد هلند)، سامان قدوس (برنتفورد انگلیس)، علی قلی‌زاده (شارلروای بلژیک) و صادق محرمی (دیناموزاگرب کرواسی).

گفتنی است که سردار آزمون که دقیقا ۳ روز بعد از بازی ایران با عراق، از زنیت سنت پترزبورگ روسیه به لورکوزن آلمان پیوست به دلیل ابتلا به ویروس کرونا بازی صعود را ازدست داده بود و در فهرست تیم ملی ایران قرار نداشت.

در تصویر سه، تعداد بازیکنان لیگ برتر ایران و تعداد بازیکنان لژیونر تیم ملی ایران را در بازی صعود به جام جهانی ۲۰۲۲ مشاهده می‌کنید.

در ادامه، لیگ‌های خارجی را که بازیکنان حاضر در ترکیب اصلی ایران در آنها به میدان می‌رفتند، مشاهده می‌نمایید (تصویر چهار).

جام جهانی ۲۰۲۶:

در ترکیب اولیه تیم ملی ایران در بازی روز پنجم فروردین که همین چند روز پیش با ازبکستان برگزار شد، همان‌طور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد، ۶ لژیونر حاضر بودند که از میان آنها، فقط مهدی طارمی و علیرضا جهانبخش در سطح اول اروپا توپ می‌زنند و ۴ لژیونر دیگر برای شباب الاهلی و کلبا امارات به میدان می‌روند. شباب الاهلی که سردار آزمون و سعید عزت اللهی را به عنوان نماینده در تیم ملی دارد در رتبه اول جدول ۱۴ تیمی لیگ برتر امارات است و اتحاد کلبا نیز با مهدی قائدی و سامان قدوس در رتبه یازدهم جدول لیگ برتر امارات قرار دارد. همچنین، هیرنفین تیمی که علیرضا جهانبخش کاپیتان تیم ملی ایران در آن بازی می‌کند، در حال حاضر در رده دهم جدول هجده تیمی اردیویسه حضور دارد. مهدی طارمی در فصل جاری در تمامی رقابت‌ها برای اینتر در ۳۴ بازی به میدان رفته که توانسته آمار ۳ گل و ۶ پاس گل ثبت نماید. ستاره تیم ملی کشورمان که زمینه‌ساز صعود به جام جهانی ۲۰۲۶ شد، درحال حاضر در رده باشگاهی با دوران اوج خود به دلیل مصدومیت فاصله دارد و امیدوار است که عملکرد درخشان او در بازی با ازبکستان در لباس اینتر نیز ادامه دار باشد. البته محمد محبی به‌عنوان یک بازیکن شاخص و ثابت در بازی‌های پیشین نیز لژیونر است و در لیگ روسیه توپ می‌زند.

پنج بازیکن ترکیب اصلی ایران که در لیگ برتر ایران بازی می‌کنند، علیرضا بیرانوند و شجاع خلیل‌زاده (تراکتور تبریز)، میلاد محمدی و محمدحسین کنعانی زادگان (پرسپولیس) و صالح حردانی (استقلال) هستند. 

در تصویر پنج، تعداد بازیکنان لیگ برتر ایران و تعداد بازیکنان لژیونر تیم ملی ایران را در بازی صعود به جام جهانی ۲۰۲۶ مشاهده می‌کنید.

در ادامه، لیگ‌های خارجی را که بازیکنان حاضر در ترکیب اصلی ایران در آنها به میدان می‌روند، مشاهده می‌نمایید (تصویر شش).

نتیجه گیری: تیم ملی ضعیف‌تر شده است

 اگر صرفا تعداد بازیکنان لژیونر را درنظر بگیریم، تیم ملی ایران در بازی صعود با امیر قلعه‌نویی با ۶ بازیکن نسبت به کی‌روش (۷ بازیکن) و اسکوچیچ (۹ بازیکن) وضعیت نامطلوب‌تری داشته (تصویر هفت) و همچنین اگر تعداد لژیونر اروپایی را معیار کیفیت در نظر بگیریم، امیر قلعه‌نویی در این زمینه  با ۲ بازیکن نسبت به کی‌روش (۶ بازیکن) و اسکوچیچ (۶ بازیکن) وضعیت بدتری داشته است (تصویر هشت).

گفتنی است که وضعیت فوتبال باشگاهی ایران در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ نسبت به فصل جاری بسیار بهتر بوده تا از منظر بازیکنان داخلی نیز کی‌روش و اسکوچیچ شرایط بهتری داشته باشند. ضمنا این را هم بایستی اضافه کرد که بازیکنان تیم ملی ایران در دوره‌های کی‌روش و اسکوچیچ از وضعیت سنی بهتری نیز نسبت به زمان قلعه‌نویی برخوردار بوده‌اند.