VAR در آستانه‌ تغییرات بزرگ؛ اصلاحات در راه است/ نجات فوتبال از اشتباهات داوری یا آغاز سردرگمی تازه؟

خبرورزشی | در حالی که فناوری کمک‌داور ویدیویی (VAR) قرار بود پایانی بر اشتباهات داوری باشد، این روزها خود به موضوعی چالش‌برانگیز در فوتبال تبدیل شده است. از پنالتی جنجالی در بازی آتالانتا و رم گرفته تا بحث مداخله در کارت زرد دوم و بررسی کرنرهای اشتباه، گویی هر تصمیمی به منبعی تازه برای مناقشه بدل می‌شود. در آستانه‌ تحولات احتمالی در قوانین داوری، بسیاری از کارشناسان و مسئولان داوری از ضرورت بازنگری در پروتکل‌های موجود سخن می‌گویند؛ بازنگری‌ای که شاید بتواند فوتبال را از حواشی بی‌پایان تصمیمات داوری نجات دهد.

آیا باید مداخله می‌کرد یا نه؟ آیا دخالت به‌جا بود یا نه؟ ماجرا تکراری شده: باز هم صحبت از VAR است، از پروتکلی که شاید نیاز به بازنگری داشته باشد. واکنش خشم‌آلود یک فرد خونسرد همچون کلودیو رانیری در پی اعلام پنالتی مشکوک در دیدار آتالانتا و رم، خود گواهی بر شدت جدل‌های اخیر است. داویده ماسا، داوری که اخیراً جایزه «بولگارلی – شماره ۸» را از نیکولا ریتزولی دریافت کرد، در این باره گفت:

«VAR ابزاری حیاتی است، ولی متأسفانه حافظه‌ها کوتاه است. در سال‌های اخیر، این فناوری بیش از ۹۰ درصد اشتباهات را حذف کرده است. البته هنوز حوزه‌هایی از خطاها باقی‌ست که جای تفسیر دارند. این ابزار کامل نیست اما ما همواره در حال مطالعه، اصلاح و تلاش برای بهبود هستیم. گاهی نظرات مختلفی وجود دارد، و ما داوران بیش از همه از اشتباهات رنج می‌بریم، اما همین باعث شده فرآیند اصلاح هرگز متوقف نشود.»

اعلام تصمیمات و نسخه‌ی سبک VAR

سؤالی که این روزها زیاد شنیده می‌شود این است: اتاق VAR دقیقاً کِی و چقدر حق مداخله دارد؟ هرچند آی‌فب (IFAB) اخیراً قوانین را به‌روزرسانی کرده و باید برای تغییرات جدید منتظر ماند، اما گفتگوهایی غیررسمی در محافل تصمیم‌گیرانه در جریان است. با این حال، انتظار نمی‌رود که VAR به شیوه‌ی «چلنج» (درخواست بازبینی از سوی تیم‌ها) وارد شود؛ این ایده چندان جذاب نیست. در عوض، معرفی نسخه‌ی «کم‌هزینه» VAR برای ورزشگاه‌هایی که مانند سری A و B امکانات تصویری گسترده ندارند، در دستور کار قرار دارد. همچنین در جام حذفی اخیر ایتالیا، برخلاف پیش‌بینی‌ها، اعلام عمومی تصمیمات پس از بازبینی اجرا نشد.

کارت زرد دوم و پنالتی‌ها

در ماه‌های آینده چه تغییراتی ممکن است رخ دهد؟ یکی از مواردی که ممکن است مورد بررسی قرار گیرد، امکان مداخله‌ی VAR در صدور کارت زرد دوم است که تاکنون ممنوع بوده. یعنی در حال حاضر، VAR تنها می‌تواند در مورد کارت قرمز مستقیم مداخله کند، اما احتمال دارد اجازه‌ی بررسی کارت زرد دوم که منجر به اخراج بازیکن می‌شود نیز داده شود. البته این خود زمینه‌ای برای بحث درباره‌ی درستی کارت زرد اول نیز خواهد بود، چرا که اغلب، وحدت رویه‌ای در این زمینه وجود ندارد. در مورد بازی آتالانتا و رم، برخورد پاسالیچ و کونه توسط داور سوتزا پنالتی تشخیص داده شد. در این مورد، داور VAR یعنی آبیسو تصمیم به بازبینی گرفت، که به گفته‌ی رئیس اتحادیه داوران، آنتونیو زاپی، اقدامی صحیح بود زیرا اشتباه واضحی رخ داده بود. با این حال، همین تصمیم موجب خشم رانیری شد، چون در سطح ملی بندرت چنین اتفاقی می‌افتد.

کرنر اشتباهی

در نهایت، ممکن است بررسی صحنه‌ها از ابتدای حمله نیز مطرح شود؛ به‌خصوص اگر گلی از کرنری به ثمر برسد که به اشتباه به تیم گل‌زن داده شده. به عبارتی، امکان بازبینی در شرایطی فراهم شود که کرنر به اشتباه اعلام شده و منجر به گل شود. البته این‌ها هنوز در حد فرضیه و گفتگو است و فعلاً به تصمیم رسمی نرسیده، اما قطعاً در آینده دوباره مطرح خواهد شد. البته برای تصویب نهایی، هرگونه تغییر باید در جلسه IFAB با رأی حداقل ۷۵ درصد اعضا تصویب شود.