آیا تا به حال به این اندیشیدهاید که یک حرکت ساده اما قدرتمند بتواند نه تنها اندام شما را خوشفرم کند، بلکه سلامتی جسمانی و روحیتان را نیز دگرگون سازد؟ حرکت اسکات، که به حق «ملکه تمرینات قدرتی» لقب گرفته، یکی از بهترین انتخابها برای بانوان در هر سن و سطح آمادگی جسمانی است. از فواید حرکت اسکات برای بانوان این تمرین چندمنظوره، تقویت عضلات پایینتنه و بهبود تعادل و انعطافپذیری است، حتی به افزایش اعتماد به نفس کمک میکند.
چه بخواهید باسنی خوشفرم داشته باشید، چه به دنبال افزایش قدرت برای فعالیتهای روزمره باشید، یا حتی قصد داشته باشید سلامتی استخوانها و قلبتان را ارتقا دهید، اسکات پاسخی شگفتانگیز برای همه این نیازهاست. در این مقاله، با استناد به جدیدترین تحقیقات علمی، به کاوش فواید حرکت اسکات برای بانوان میپردازیم، انواع آن را معرفی میکنیم و نکات کلیدی برای اجرای صحیح را شرح میدهیم. همراه ما باشید تا دریابید چگونه این حرکت میتواند زندگی شما را متحول کند!
فواید حرکت اسکات برای بانوان: چرا این تمرین ضروری است؟
اسکات یا اسکوات (Squat) یک تمرین چندمفصلی است که عضلات متعددی از بدن را به طور همزمان درگیر میکند. این حرکت، که ریشه در تمرینات بدنسازی و تناسب اندام دارد، به ویژه برای بانوان فواید بیشماری به ارمغان میآورد. در ادامه، به مهمترین مزایای این تمرین بر اساس تحقیقات علمی و معتبر پرداختهایم:
تقویت عضلات پایینتنه و فرمدهی به بدن
اسکات به طور خاص عضلات چهارسر ران، همسترینگ (پشت پا)، سرینی (باسن) و ساق پا را هدف قرار میدهد. مطالعهای در سال 2018 توسط محققان نشان داد که تمرینات اسکات به طور قابل توجهی قدرت و حجم عضلات پایینتنه را افزایش میدهد. این امر نه تنها به خوشفرم شدن باسن و رانها کمک میکند، بلکه توانایی بانوان را در انجام فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن، بالا رفتن از پلهها و حمل اشیا بهبود میبخشد. برای بانوانی که به دنبال اندامی متناسب و جذاب هستند، اسکات یک ابزار بینظیر است.
افزایش قدرت هسته مرکزی بدن
اسکات تنها به عضلات پایینتنه محدود نمیشود؛ این تمرین عضلات مرکزی بدن (Core) از جمله عضلات شکم و کمر را نیز تقویت میکند. تقویت هسته مرکزی بدن به حفظ تعادل، بهبود وضعیت بدنی و کاهش خطر آسیبدیدگی کمک میکند. بر اساس تحقیقی از دانشگاه هاروارد، اسکات با درگیر کردن عضلات مرکزی، ثبات ستون فقرات را بهبود بخشیده و از کمردرد پیشگیری میکند. این ویژگی به ویژه برای بانوانی که در دوران بارداری یا پس از زایمان به دنبال تقویت عضلات کمر و لگن هستند، ارزشمند است.
چربیسوزی و بهبود متابولیسم
آیا میدانستید که اسکات یکی از بهترین تمرینات برای سوزاندن کالری است؟ تحقیقی در دانشگاه هاروارد نشان داد که یک فرد با وزن 70 کیلوگرم میتواند در 30 دقیقه تمرین اسکات بیش از 220 کالری بسوزاند. این حرکت با افزایش ضربان قلب و درگیری عضلات بزرگ بدن، متابولیسم را سرعت میبخشد و به کاهش چربیهای موضعی، به ویژه در ناحیه ران و باسن، کمک میکند. برای بانوانی که به دنبال کاهش وزن و تناسب اندام هستند، اسکات یک گزینه ایدهآل است.
بهبود انعطافپذیری و دامنه حرکتی
اسکات با ایجاد فشار کنترلشده بر مفاصل لگن، زانو و مچ پا، انعطافپذیری و دامنه حرکتی این نواحی را بهبود میبخشد. مطالعهای در سال 2021 نشان داد که انجام منظم اسکات عمیق (Deep Squat) میتواند انعطافپذیری عضلات پشت پا و لگن را افزایش دهد و از آسیبهای کششی پیشگیری کند. این فایده برای بانوان در سنین میانسالی و سالمندی، که ممکن است با کاهش تحرک مفاصل مواجه شوند، بسیار حیاتی است.
تقویت استخوانها و پیشگیری از پوکی استخوان
بانوان به دلیل تغییرات هورمونی در دوران یائسگی، بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار دارند. اسکات، به عنوان یک تمرین مقاومتی، به افزایش چگالی استخوان در ستون فقرات، لگن و پاها کمک میکند. تحقیقی در سال 2022 نشان داد که تمرینات مقاومتی مانند اسکات میتوانند خطر شکستگی استخوان را در زنان بالای 50 سال کاهش دهند. این ویژگی اسکات را به یک متحد قدرتمند برای سلامت استخوانها تبدیل میکند.
بهبود عملکرد ورزشی و استقامت
اسکات با تقویت عضلات پا و افزایش قدرت جهش، عملکرد ورزشی را ارتقا میدهد. این تمرین برای بانوانی که به ورزشهایی مانند دویدن، دوچرخهسواری یا حتی رقص علاقهمندند، بسیار مفید است. بر اساس مطالعهای در سال 2023، اسکات به بهبود استقامت عضلانی و افزایش سرعت در فعالیتهای هوازی کمک میکند. این امر به بانوان امکان میدهد تا با توان بیشتری به اهداف ورزشی خود دست یابند.
افزایش اعتماد به نفس و بهبود سلامت روان
ورزش به طور کلی خلقوخو را بهبود میبخشد، اما اسکات به طور خاص با تقویت اندام و افزایش قدرت جسمانی، اعتماد به نفس بانوان را نیز ارتقا میدهد. تحقیقی در سال 2023 نشان داد که تمرینات مقاومتی مانند اسکات میتوانند استرس و اضطراب را کاهش داده و حس مثبتاندیشی را تقویت کنند. این فایده برای بانوانی که با چالشهای روحی ناشی از تغییرات هورمونی مواجهاند، بسیار ارزشمند است.
فواید ویژه برای دوران بارداری و پس از زایمان
اسکات در بارداری (با مشورت پزشک) و پس از زایمان بسیار مفید است. این تمرین عضلات لگن و پایین تنه را تقویت میکند و به تسهیل زایمان و بهبود سریعتر پس از آن کمک میکند. مطالعهای در سال 2022 نشان داد که اسکات با وزن بدن میتواند به حفظ قدرت عضلانی در دوران بارداری کمک کند و خطر کمردرد را کاهش دهد.
اسکات در انواع مختلفی وجود دارد که هر یک بر بخش خاصی از بدن تمرکز دارند. در ادامه، به برخی از محبوبترین انواع اسکات اشاره میکنیم:
- اسکات با وزن بدن (Bodyweight Squat): مناسب برای مبتدیان، بدون نیاز به تجهیزات.
- اسکات با دمبل (Dumbbell Squat): برای افزایش مقاومت و تقویت بیشتر عضلات.
- اسکات پا باز (Sumo Squat): تمرکز بر عضلات داخلی ران و باسن.
- اسکات پرشی (Jump Squat): برای افزایش قدرت و استقامت، مناسب برای بانوان فعال.
- اسکات از جلو (Front Squat): با هالتر، برای بهبود فرم بدنی و تقویت عضلات مرکزی.
- سیسی اسکات (Sissy Squat): تمرکز بر عضلات چهارسر ران، مناسب برای بانوان با تجربه.
نکات کلیدی برای اجرای صحیح اسکات
اجرای نادرست اسکات میتواند به آسیبهایی مانند کمردرد یا فشار به زانوها منجر شود. برای بهرهمندی از فواید حرکت اسکات برای بانوان، این نکات را رعایت کنید:
- وضعیت صحیح بدن: پاها به اندازه عرض شانه باز، پنجهها کمی به بیرون (5 تا 20 درجه)، ستون فقرات صاف و شانهها عقب.
- عمق حرکت: تا جایی پایین بروید که رانها موازی با زمین شوند، اما اگر مشکل زانو دارید، از زاویه 90 درجه فراتر نروید.
- کنترل زانوها: زانوها نباید به سمت داخل متمایل شوند یا بیش از حد جلو بروند.
- تنفس: نفس عمیق بکشید، عضلات مرکزی را منقبض کنید و هنگام بالا آمدن بازدم کنید.
- شروع با وزن بدن: اگر مبتدی هستید، ابتدا بدون وزنه تمرین کنید و سپس به سراغ دمبل یا هالتر بروید.
- مشورت با متخصص: پیش از شروع، به ویژه در صورت وجود مشکلات جسمانی، با پزشک یا مربی مشورت کنید.
سوالات رایج
آیا اسکات به واژن آسیب میزند؟
هیچ شواهد علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد حرکت اسکات به واژن آسیب میرساند. در واقع، اسکات میتواند با تقویت عضلات کف لگن (Pelvic Floor) به بهبود سلامت این ناحیه کمک کند. عضلات کف لگن نقش مهمی در حمایت از اندامهای داخلی مانند رحم، مثانه و روده دارند.
مطالعهای در سال 2022 نشان داد که تمرینات مقاومتی مانند اسکات، وقتی به درستی انجام شوند، میتوانند قدرت عضلات کف لگن را افزایش دهند و حتی به کاهش مشکلاتی مانند بیاختیاری ادرار کمک کنند. با این حال، اگر بیش از حد یا نادرست انجام شود (مثلاً با وزنههای سنگین بدون فرم صحیح)، ممکن است فشار اضافی به کف لگن وارد شود. توصیه میشود بانوان، به ویژه در دوران بارداری یا پس از زایمان، با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی مشورت کنند.
بهترین نوع اسکات برای باسن
حرکت اسکات، به ویژه انواع خاصی مانند اسکات پا باز (Sumo Squat) و اسکات پرشی (Jump Squat)، برای تقویت و فرم دهی عضلات سرینی (Glutes) بسیار موثر است. عضلات سرینی بزرگترین عضلات باسن هستند و اسکات با درگیر کردن آنها به لیفت، سفت شدن و خوشفرم شدن باسن کمک میکند. تحقیقی در سال 2019 نشان داد که انجام منظم اسکات با وزن بدن یا وزنه، حجم و قدرت عضلات باسن را افزایش میدهد و به بهبود ظاهر آن کمک میکند. برای نتیجه بهتر، میتوانید اسکات را با وزنه (مانند دمبل یا هالتر) انجام دهید و 3 ست با 10-15 تکرار را در برنامه هفتگی خود بگنجانید.
آیا اسکات بدون وزنه برای بانوان موثر است؟
بله، اسکات بدون وزنه (Bodyweight Squat) برای بانوان، بهویژه مبتدیان یا افرادی که به تجهیزات دسترسی ندارند، گزینهای امن و موثر است. این نوع اسکات عضلات چهارسر ران، همسترینگ، سرینی و هسته مرکزی بدن را تقویت میکند و برای بهبود قدرت، تعادل و استقامت مفید است. بر اساس مطالعهای در سال 2023، اسکات با وزن بدن میتواند به کاهش چربی بدن و افزایش توده عضلانی کمک کند، به شرطی که به طور منظم (مثلاً 3-4 بار در هفته، 3 ست با 12-15 تکرار) انجام شود. این تمرین برای بانوانی که تازه شروع به ورزش کردهاند یا در خانه تمرین میکنند، بسیار مناسب است.
آیا اسکات به زانو آسیب میزند؟
اگر حرکت اسکات به درستی انجام شود، نه تنها به زانوها آسیب نمیرساند، بلکه میتواند آنها را تقویت کند. اسکات با تقویت عضلات اطراف زانو (مانند چهارسر ران و همسترینگ) و بهبود جریان خون به مفاصل، به پایداری و سلامت زانو کمک میکند. با این حال، اجرای نادرست (مانند جلو آمدن بیش از حد زانوها، خم کردن کمر یا عدم کنترل عمق حرکت) میتواند فشار زیادی به زانوها وارد کند. مطالعهای در سال 2013 نشان داد که اسکات کم عمق (تا زاویه 90 درجه) برای افراد با مشکلات زانو ایمنتر است. اگر درد زانو دارید، پیش از انجام اسکات با پزشک یا مربی مشورت کنید و از فرم صحیح استفاده کنید: پاها به اندازه عرض شانه باز، زانوها در راستای انگشتان پا و کمر صاف.
فواید اسکات برای زنان با PCOS
سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) با عدم تعادل هورمونی و افزایش وزن همراه است و ورزش میتواند به مدیریت علائم آن کمک کند. اسکات، به عنوان یک تمرین مقاومتی، با افزایش متابولیسم، کاهش چربی بدن و بهبود حساسیت به انسولین، برای بانوان مبتلا به PCOS مفید است. تحقیقی در سال 2022 نشان داد که انجام 20 دقیقه اسکات و سایر تمرینات مقاومتی، 3 بار در هفته، میتواند به کاهش علائم PCOS مانند خستگی، افزایش وزن و مقاومت به انسولین کمک کند. اسکات همچنین با تحریک ترشح هورمونهای رشد و کاهش استرس، تعادل هورمونی را بهبود میبخشد. برای شروع، 2-3 ست با 10-12 تکرار اسکات با وزن بدن را امتحان کنید و با پزشک خود مشورت کنید.
خلاصه
حرکت اسکات، این تمرین قدرتمند و چند منظوره، گنجینهای از فواید را برای بانوان به ارمغان میآورد. از تقویت عضلات پایینتنه و فرمدهی به باسن و رانها گرفته تا بهبود تعادل، انعطافپذیری و چگالی استخوان، اسکات راهی مطمئن برای دستیابی به تناسب اندام و سلامتی است. این حرکت نه تنها به چربیسوزی و افزایش متابولیسم کمک میکند، بلکه با تقویت هسته مرکزی بدن و بهبود عملکرد ورزشی، کیفیت زندگی روزمره را ارتقا میدهد.
برای بانوان در دوران بارداری یا پس از زایمان، اسکات میتواند همراهی Karlaeberle و برای بانوان در هر سن و سطح آمادگی، یک گزینه ایدهآل است. با رعایت نکات اجرای صحیح و انتخاب نوع مناسب اسکات، میتوانید از این فواید بهرهمند شوید و گامی بلند به سوی اندامی متناسب و بدنی سالم بردارید.
تهیه و ترجمه: elmevarzesh.com
منابع
journals.lww.com/nsca-jscr/Fulltext/2018/05000/Effects_of_Squat_Training_on_Body_Composition.12.aspx
health.harvard.edu/staying-healthy/the-importance-of-core-strength
jssm.org/volume20/iss3/jssm-20-456.pdf
journals.elsevier.com/bone/vol/165/suppl/C/article/S875632822200298X
thieme-connect.com/products/ejournals/abstract/10.1055/a-2073-1015
journals.elsevier.com/psychology-of-sport-and-exercise/vol/67/suppl/C/article/S1469029223000452
academic.oup.com/jcem/article/107/9/e3689/6639959