در زمینی که با چمن مصنوعی بی‌کیفیت پوشیده شده، در نگاه اول همه چیز سبز و جذاب به نظر می‌رسد، اما این فقط ظاهر ماجراست!
کافی است کمی بازی کنید تا متوجه شوید توپ به درستی روی سطح نمی‌لغزد، زانوها پس از یک مسابقه ساده درد می‌گیرند و زمین به تدریج پر از پستی و بلندی می‌شود. به همین دلیل فیفا برای تضمین کیفیت و ایمنی زمین و بازیکنان، مجموعه‌ای از استانداردها را برای خرید چمن مصنوعی ورزشی تعریف کرده که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
چمن مصنوعی ورزشی استاندارد
فدراسیون جهانی فوتبال (FIFA) یک استاندارد رسمی تحت عنوان FIFA Quality Programme for Football Turf ارائه کرده که هر ساله آپدیت می‌شود و با بررسی متغیرهایی مثل میزان لغزش توپ و بازیکن، ارتفاع و تراکم الیاف، بازگشت ارتجاعی توپ، جذب ضربه و مقاومت در برابر شرایط جوی، طراحان زمین‌های ورزشی را راهنمایی می‌کند.
❗استانداردهای چمن مصنوعی شامل دو سطح اصلی هستند:
- FIFA Quality: برای زمین‌های آماتور، محلی و تمرینی (40 تا 60 ساعت بازی در هفته)
- FIFA Quality Pro: برای مسابقات حرفه‌ای و بین‌المللی (تا ۲۰ ساعت بازی در هفته)
معیارهای استاندارد چمن مصنوعی در فیفا
تعامل توپ و زمین
شاخصی برای ارزیابی رفتار دینامیکی توپ در تماس با سطح چمن مصنوعی که بر اساس استانداردهای فیفا، مسافت طی‌شده‌ی توپ پس از یک نیروی اولیه‌ی کنترل‌شده (Ball Roll Distance) باید در بازه‌ی ۴ تا ۱۰ متر قرار گیرد تا شرایط مشابه چمن طبیعی شبیه‌سازی شود.
همچنین، ارتفاع بازگشت توپ (Vertical Ball Rebound) پس از رها شدن از ارتفاع مشخص (معمولاً ۲ متر) باید در شرایط اولیه بین ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر باشد و در طول فصل می‌تواند با انحراف تا ۱۲۰ سانتی‌متر نیز قابل قبول باشد. این شاخص بیانگر میزان سختی و خاصیت الاستیسیته سطح است.
| شاخص | Quality FIFA | Quality Pro FIFA |
| طول حرکت غلتشی توپ | 4 تا 10 متر | 4 تا 10 متر |
| پرش عمودی توپ | 60 تا 100 سانتی‌متر (اولیه) 60 تا 120 سانتی‌متر (طی فصل) |
60 تا 100 سانتی‌متر (اولیه) 60 تا 120 سانتی‌متر (طی فصل) |
تعامل بازیکن و زمین
شاخصی که نشان دهنده‌ی ایمنی و راحتی سطح چمن مصنوعی در زمان بازی است. بر اساس استانداردهای فیفا، میزان جذب ضربه (Shock Absorption) باید بین 55 تا 70 درصد (و در کیفیت پرو 60 تا 70 درصد) باشد تا هم از مفاصل محافظت کند و هم شرایط چمن طبیعی شبیه‌سازی شود. همچنین، مقدار فرورفتگی عمودی (Vertical Deformation) باید در بازه‌ی 4 تا 10 میلی‌متر قرار گیرد تا زمین نه بیش از حد سفت باشد و نه بیش از حد نرم.
شاخص دیگر، مقاومت چرخشی (Rotational Resistance) است که میزان نیروی لازم برای چرخش پا روی زمین را می‌سنجد. مقدار مجاز این شاخص در استاندارد فیفا بین 25 تا 50 نیوتن‌متر است؛ مقادیر پایین‌تر موجب لغزش ناخواسته و مقادیر بالاتر خطر پیچ‌خوردگی و آسیب‌دیدگی را افزایش می‌دهد.
| شاخص | Quality FIFA | Quality Pro FIFA |
| جذب ضربه | %55 تا 70% | %60 تا 70% |
| فرورفتگی عمودی | 4 تا 10 میلی‌متر | 4 تا 10 میلی‌متر |
| مقاومت چرخشی | 25 تا 50 نیوتون‌متر | 25 تا 50 نیوتون‌متر |
پایداری و دوام
زمین باید پس از شبیه‌سازیِ هزاران ساعت استفاده، همچنان ویژگی‌های فنی خود را حفظ کند. در تست استاندارد Lisport XL، برای سطح FIFA Quality مقاومت چمن در برابر ۶,۰۰۰ سیکل و برای FIFA Quality Pro در برابر ۲۰,۰۰۰ سیکل بازی بررسی می‌شود.
همچنین، استحکام درزها باید حداقل ۲۵۰ نیوتون بر ۱۰۰ میلی‌متر باشد تا اتصال قطعات پایدار بماند. در کنار این موارد، مقاومت در برابر نور خورشید (UV) نیز سنجیده می‌شود و چمن نباید بیش از ۲۰ درصد تغییر رنگ یا کاهش ارتفاع الیاف داشته باشد.
| شاخص | Quality FIFA | Quality Pro FIFA |
| شبیه‌سازی فرسایش | 6000 سیکل | 20000 سیکل |
| استحکام درزها | ≥250 N/100 mm | ≥250 N/100 mm |
| مقاومت در برابر نور خوررشید | ≤ 20% تغییر مجاز | ≤ 20% تغییر مجاز |
یکنواختی سطح
بر اساس استاندارد فیفا برای چمن مصنوعی اختلاف ارتفاع سطح نباید از ۱۰ میلی‌متر در طول یک خط ۳ متری و ۶ میلی‌متر در طول یک خط ۰٫۳ متری بیشتر باشد.
همچنین هیچ‌گونه درز یا برآمدگی نباید باعث انحراف حرکت توپ یا ایجاد خطر برای بازیکنان شود. رعایت این مقادیر تضمین می‌کند که زمین هم از نظر عملکرد فنی و هم از نظر ایمنی، مشابه یک چمن طبیعی استاندارد عمل کند.
| شاخص | Quality FIFA | Quality Pro FIFA |
|---|---|---|
| اختلاف ارتفاع سطح در خط 3 متری | ≥ ۱۰ میلی‌متر | ≥ ۱۰ میلی‌متر |
| اختلاف ارتفاع سطح در خط 0.3 متری | ≥ 6 میلی‌متر | ≥ 6 میلی‌متر |
| اختلاف ارتفاع درزها | باید هم‌سطح و غیرقابل‌تشخیص باشد | باید هم‌سطح و غیرقابل‌تشخیص باشد |
چمن مصنوعی استاندارد را از کجا بخریم؟
اگر دنبال جایگزین چمن طبیعی هستید، استفاده از چمن مصنوعی تنها زمانی منطقی است که مطابق با استانداردهای معتبر تهیه و نصب شود.
چمن مصنوعی استاندارد نه تنها ظاهر همیشه سبز و زیبا را تضمین می‌کند، بلکه از نظر ایمنی، دوام و کارایی نیز تجربه ای نزدیک به زمین‌های چمن طبیعی به شما می‌دهد. بنابراین، به سراغ نمونه هایی بروید که تأییدیه‌های لازم از جمله استانداردهای فیفا را دارا هستند تا سرمایه‌گذاری شما هم از نظر اقتصادی و هم از نظر کیفی ارزشمند باشد.
برای خرید چمن مصنوعی مطابق با استانداردهای بین‌المللی، شرکت ایده سبز با سابقه طولانی به عنوان مشاور و مجری طراحی فضاهای ورزشی در کنار شما خواهد بود.
برای اطلاعات بیشتر با این شرکت تماس بگیرید: 09362506546