سرطان روده بزرگ (Colorectal Cancer) یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در جهان است و بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، سومین سرطان شایع و دومین علت مرگ ناشی از سرطان به شمار می‌آید. مطالعات جدید نشان می‌دهد که ویتامین D می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به این سرطان ایفا کند؛ تا جایی که مصرف کافی آن احتمال ابتلا را تا ۶۰ درصد کاهش می‌دهد.
در ادامه، نتایج جدیدترین پژوهش‌ها و نکات کلیدی درباره نقش ویتامین D در پیشگیری از سرطان روده بزرگ را بررسی می‌کنیم.
محتوای این مقاله را می‌توانید در پادکست زیر بشنوید
ویتامین D چیست و چرا مهم است؟
ویتامین D یا همان ویتامین آفتاب، یکی از ویتامین‌های ضروری برای بدن است که وظایف متعددی دارد:
- تنظیم فشار خون
- تقویت عملکرد سیستم ایمنی و سلامت روده
- محافظت در برابر عفونت‌های تنفسی
- کمک به ارتباط سلول‌های عصبی
- جذب بهتر کلسیم و حفظ سلامت استخوان‌ها
اما نقش کمتر شناخته شده آن، پیشگیری از رشد غیرطبیعی سلول‌ها و کاهش خطر سرطان‌ها است.
یافته‌های جدید درباره ویتامین D و سرطان روده
در یک مرور سیستماتیک از بیش از ۱۰ هزار تحقیق، مشخص شد که سطح بالاتر ویتامین D در بدن با کاهش قابل توجه خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ همراه است.
متاآنالیز ۳۱ مطالعه نشان داد افرادی که سطح ویتامین D بالاتری (۸۰ ng/mL) داشتند، ۲۵٪ کمتر به سرطان روده مبتلا شدند.
در مطالعه معروف Nurses’ Health Study، زنانی که بیشترین دریافت ویتامین D را داشتند، ۵۸٪ کمتر در معرض سرطان روده بزرگ بودند.
مکانیسم‌های احتمالی اثر ویتامین D بر سرطان
بر اساس شواهد علمی، ویتامین D می‌تواند از چند مسیر در برابر سرطان روده بزرگ نقش محافظتی ایفا کند:
- کاهش تقسیم کنترل نشده سلول‌ها
- جلوگیری از آنژیوژنز (تشکیل رگ‌های جدید تغذیه‌کننده تومور)
- تقویت آپوپتوز (مرگ طبیعی سلول‌های غیرطبیعی)
چه کسانی بیشتر در معرض سرطان روده بزرگ هستند؟
عوامل خطر این سرطان علاوه بر کمبود ویتامین D عبارتند از:
- سن بالا
- کم‌تحرکی و سبک زندگی بی‌تحرک
- چاقی
- رژیم غذایی کم فیبر و پر از گوشت‌های فرآوری شده
با اصلاح این عوامل و حفظ سطح کافی ویتامین D می‌توان تا حد زیادی خطر ابتلا را کاهش داد.
آیا باید مکمل ویتامین D مصرف کنیم؟
اولین قدم، انجام آزمایش خون برای بررسی سطح ویتامین D است. اگر دچار کمبود باشید، پزشک می‌تواند مکمل مناسب یا منابع غذایی غنی از این ویتامین را توصیه کند. هرگز خودسرانه دوز بالا مصرف نکنید؛ چون مصرف بیش از حد ویتامین D عوارض دارد. بهترین راهکار، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه است.
جمع‌بندی
ویتامین D تنها یک ویتامین استخوان ساز نیست؛ بلکه می‌تواند نقش کلیدی در کاهش خطر سرطان روده بزرگ داشته باشد. بر اساس مطالعات، افراد با سطح کافی ویتامین D تا ۶۰ درصد کمتر در معرض این سرطان قرار دارند. با این حال، هنوز تحقیقات بیشتری لازم است تا مکانیسم‌های دقیق آن روشن شود.
نکته مهم: این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و جایگزین توصیه پزشکی نمی‌شود. برای مصرف مکمل‌ها یا تغییر در رژیم غذایی، حتماً با پزشک مشورت کنید.
تهیه و تدوین: elmevarzesh.com