رویداد۲۴ | مارچلو آلبرتو بیلسا در سال ۱۹۵۵ در شهر روزاریو آرژانتین به دنیا آمد؛ شهری که در دهه‌های بعد چهره‌های بزرگی از فوتبال جهان را به خود دید. بیلسا برخلاف بسیاری از استعداد‌های آرژانتینی که از نوجوانی در خط حمله و هافبک می‌درخشیدند، در پست دفاع وارد فوتبال شد. اگرچه دوران بازیکنی او چندان چشمگیر نبود، اما احترام ویژه‌ای میان بازیکنان و هواداران روزاریو و بعد‌ها سراسر آرژانتین به دست آورد. تصمیم بسیار زودهنگام او برای تغییر جهت در سن ۲۵ سالگی و تمرکز روی مربیگری، نقطه عطفی در شخصیت فوتبالی‌اش بود؛ تصمیمی که بعد‌ها فوتبال جهان را تحت‌تأثیر قرار داد.
مارچلو بیلسا و سال‌های نخست مربیگری در آرژانتین
بیلسا در سال ۱۹۸۰ رسماً کفش‌هایش را آویخت و همان سال به مطالعه و یادگیری تحلیل تاکتیکی پرداخت. دهه ۱۹۸۰ برای فوتبال آرژانتین دوران تحولات فنی مهمی بود و بیلسا در همین بستر توانست طی ده سال نخست مربیگری در چند باشگاه آرژانتینی فعالیت کند.
نیوولز اولد بویز مهم‌ترین نام در این دوره بود؛ تیمی که بیلسا پیش‌تر بازیکن آن بود و بعد‌ها با آن به یکی از نخستین افتخارات جدی‌اش دست یافت. او با نیوولز توانست لیگ برتر آرژانتین را در سال‌های ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲ فتح کند و حتی تا فینال جام لیبرتادورس ۱۹۹۲ پیش برود. این داده‌ها نشان می‌دهد که او خیلی سریع توانست از یک مربی تازه‌کار به چهره‌ای قابل اتکا در فوتبال کشورش تبدیل شود.
بیشتر بخوانید: فرناندینیو کیست؟| اسطوره منچسترسیتی از فوتبال خداحافظی کرد
در ادامه، بیلسا مدتی در مکزیک به فعالیت پرداخت و هدایت تیم‌هایی از رده‌های پایین‌تر را بر عهده گرفت؛ تجربه‌ای که خودش بعد‌ها از آن به عنوان «آزمایشگاهی برای یادگیری» یاد کرد. بازگشت او به آرژانتین و کار با تیم ولز سارسفیلد نتیجه‌ای مهم داشت: قهرمانی لیگ برتر آرژانتین در سال ۱۹۹۸. این جام یکی از نقاط دفاع‌پذیر در کارنامه اوست از نظر آماری، زیرا نشان می‌دهد بیلسا توانست در دو باشگاه متفاوت و در دو دوره زمانی مختلف، تیمش را به قهرمانی برساند.
مارچلو بیلسا در اروپا؛ توقفی کوتاه در اسپانیا
سال ۱۹۹۸ بیلسا به اسپانیا رفت تا هدایت اسپانیول را به عهده بگیرد. حضور او در اروپا در این مقطع کوتاه بود، اما اهمیت آن در شناخت نگاه فوتبال باشگاهی اروپا به یک مربی آرژانتینی با سبک فکری متفاوت قابل توجه است.
چند سال بعد، بازگشت او به اروپا و هدایت اتلتیک بیلبائو موفقیت‌های چشمگیرتری به همراه داشت. او با این تیم در فصل ۱۲–۲۰۱۱ نایب‌قهرمان لیگ اروپا و کوپا دل‌ری شد؛ دو نایب‌قهرمانی ارزشمند که در تاریخ باشگاه بیلبائو هنوز هم جایگاه برجسته‌ای دارند. عملکرد او در این فصل یکی از نمونه‌های بارز قدرت تاکتیکی و توان ذهنی‌اش در هدایت تیم‌های سخت‌کوش و چندلایه بود.
مارچلو بیلسا و تجربه تلخ جام جهانی ۲۰۰۲
بیلسا در آغاز دهه ۲۰۰۰ هدایت تیم ملی آرژانتین را برعهده گرفت و با این تیم وارد رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲ شد. آرژانتین با رهبری بیلسا یکی از بهترین دوره‌های مقدماتی تاریخ خود را پشت سر گذاشت و عملکردی آماری و چشمگیر داشت. اما جام جهانی ۲۰۰۲ نقطه‌ای متفاوت در کارنامه او بود؛ جایی که تیمش در همان مرحله گروهی حذف شد. بیلسا بار‌ها از تلخی آن حذف یاد کرده و خودش گفته است که این تجربه در نگاه او به فوتبال و مدیریت تیم تأثیر گذاشت. با وجود این ناکامی، او در سال ۲۰۰۱ به‌عنوان بهترین مربی تیم‌های ملی جهان از سوی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال انتخاب شد؛ عنوانی مهم که نشان‌دهنده توانایی و سبک منحصر‌به‌فرد او است.
او با تیم آرژانتین در سال ۲۰۰۴ نیز به دو نتیجه مهم رسید: مدال طلای المپیک آتن و نایب‌قهرمانی کوپا آمریکا. مدال طلای المپیک یکی از ارزشمندترین عناوینی است که یک مربی ملی می‌تواند کسب کند و بیلسا این عنوان را با تیمی جوان و ساختارمند به دست آورد.
مارچلو بیلسا و شیلی؛ از انتقاد تا محبوبیت
وقتی در سال ۲۰۰۷ بیلسا سرمربی تیم ملی شیلی شد، بخش قابل توجهی از هواداران فوتبال این کشور نسبت به او نگاه انتقادی داشتند. دستمزد بالای او و آرژانتینی بودنش مهم‌ترین دلایل این مخالفت‌ها بود. اما تأثیرگذاری او در شیلی به‌قدری عمیق و سریع بود که این انتقاد‌ها به سرعت جای خود را به احترام و محبوبیت داد.
شیلی تحت هدایت بیلسا در مقدماتی جام جهانی آفریقای جنوبی عملکرد درخشانی داشت. این تیم با ۳۳ گل زده، یکی از تهاجمی‌ترین تیم‌های منطقه آمریکای جنوبی شد و در نهایت در رتبه دوم جدول بعد از برزیل قرار گرفت. برد‌های ارزشمند مقابل آرژانتین، پرو، بولیوی، ونزوئلا، کلمبیا، پاراگوئه و اکوادور مسیر را برای حضور دوباره شیلی در جام جهانی پس از ۱۲ سال هموار کرد. داده‌های آماری این دوره نشان می‌دهد که تیم او در سرعت انتقال توپ، پرسینگ بالا و بازی مستقیم یکی از متفاوت‌ترین تیم‌های قاره آمریکا بود.
شیلی در جام جهانی ۲۰۱۰ در گروه H در کنار اسپانیا، سوئیس و هندوراس قرار داشت و با ارائه بازی‌هایی چشم‌نواز توانست نظر رسانه‌های بین‌المللی را به خود جلب کند. بسیاری از تحلیلگران، ساختار تهاجمی شیلی را نماد واقعی «فوتبال بیلسایی» می‌دانند.
source