ورزش در هوای گرم به دلیل افزایش دمای بدن، گرمازدگی و کمبود آب بدن، حس خوشایندی برای ورزشکاران ندارد. گذشته از این نه تنها خیس عرق خواهید شد، بلکه شاید بی‌حال هم بشوید! ورزش در هوای گرم استرس مضاعفی را به بدن وارد می‌کند؛ ورزش و همچنین دما و رطوبت هوا می‌تواند دمای مرکزی بدن شما را افزایش دهد.
همچنین ورزش در هوای گرم باعث کاهش توان هوازی در ورزشکاران شده و با افزایش دمای داخلی باعث کاهش حجم خون جریانی در عضلات می‌شود که این به معنای کاهش کارایی عضلات می‌باشد. با این وصف باید دور ورزش کردن در هوای گرم یک خط قرمز بکشید! اما چنین چیزی برای شما که عادت دارید در بیرون از منزل ورزش کنید امکان‌پذیر نیست. پس لازم است برخی نکات را رعایت کنید.
گرفتگی عضلات
کمبود آب بدن، تعریق زیاد و از دست دادن الکترولیت‌ها می‌تواند موجب گرفتگی عضلات در هوای گرم شود. این گرفتگی می‌تواند یک گرفتگی ساده باشد و یا به تدریج به اسپاسم دردناک منجر شود. اگر در حین ورزش در هوای گرم دچار چنین وضعیتی شدید، سریعا” فعالیت ورزشی را متوقف کنید و به یک مکان خنک بروید. سعی کنید از یک محلول حاوی سدیم استفاده کنید یا به نوشیدنی خود مقداری نمک اضافه کنید. اگر در ناحیه گرفتگی دچار درد و یا ورم شدید، از یخ استفاده کنید.
فکر نمی‌کنیم شما هم تمایلی به تجربه این گرفتگی و دردهای ناشی از آن داشته باشید، پس بهتر است قبل از ورزش آب بدن را تأمین کنید و سعی کنی از نوشیدنی‌های مناسب در حین ورزش استفاده کنید. ما می‌توانید یکبار قبل و بعد از ورزش خودتان را وزن کنید. تفاوت وزن قبل و بعد از ورزش نشانه تعریق شما و آب از دست رفته بدن است که باید جایگزین شود. این آب از دسته رفته باید حتی در حین تمرین جبران شود، سعی کنید حدفاصل هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه مقداری آب بنوشید.
خستگی مفرط
افزایش دمای بدن، اختلال در توزیع مایعات بدن و افزایش حجم خون در بخش تحتانی اندام از عوامل ایجاد خستگی مفرط ورزش در هوای گرم است، همچنین نباید فراموش کنید کاهش آب بدن نیز از دلایل خستگی به شمار می‌آید و همین موارد باعث سرگیجه و از حال رفتن فرد می‌شود. اگر دچار ضعف، سرگیجه و حالت تهوع شدید، حتما” فعالیت ورزشی را متوقف کنید در غیر این صورت باید منتظر از حال رفتن باشید!
پس از اینکه فعالیت ورزشی را متوقف کردید در حالی که پاها را بالا قرار داده‌اید دراز بکشید و یک حوله را خنک روی پوست قرار دهید. همچنین مصرف مایعات را افزایش دهید. برای جلوگیری از این وضعیت بهتر است طی ۱۰ تا ۱۴روز کم کم خود را به ورزش کردن در هوای گرم عادت دهید.
ورزش در هوای گرم و گرمازدگی
از دیگر عوارض ورزش در هوای گرم، گرمازدگی است و به نوعی می‌توان گفت یکی از خطرناک‌ترین عوارض هوای گرم است. گرمازدگی به علت فشار و کمبود آب، افزایش ناگهانی دمای بدن و در نتیجه از کارافتادگی سیستم عصبی ایجاد می‌شود. از علائم شایع گرمازدگی ناشی از ورزش در هوای گرم می‌توان به هذیان گفتن، سرگیجه، از کار افتادن گردش خون، از حال رفتن و آسیب دیدگی بافت‌ها اشاره کرد.
اگر دچار گرمازدگی شدید، ورزش را متوقف کنید، در مکان خنک قرار گیرید، در وان آب بنشینید و در صورت نیاز به اورژانس مراجعه کنید. برای پیشگیری از گرمازدگی شدت و زمان ورزش را کنترل کنید و سعی کنید میزان مصرف آب را بر حسب وضعیتی که در آن قرار دارید را نیز کنترل کنید. سعی کنید در روزهای گرم به جای ظهر، اول صبح که خنک‌تر است، ورزش کنید.
چگونه متوجه شوید که دچار گرمازدگی شده‌اید؟
علائم گرمازدگی می‌تواند شامل ضعیف شدید، سبکی سر، غش کردن، مشکلات هماهنگی، سردرد، گرفتگی شکم، تهوع، استفراغ و اسهال باشد.
کمبود آب بدن
همانطور که در موارد بالا اشاره شد، کمبود آب و ترکیب مایعات بدن یکی از موارد ورزش در هوای گرم است که با احساس تشنگی، سرگیجه و سردرد نمایان می‌شود. اگر موارد کمبود آب در بدن را احساس کردید از ورزش کردن دست بردارید، مکانی خنک پیدا کنید و با یک نوشیدنی متعادل حاوی الکترولیت، آب مورد نیاز بدن را تأمین کنید. برای اینکه در هوای گرم دچار کمبود آب بدن نشوید طی روز و خصوصا” قبل از ورزش آب مصرف کنید. البته در مصرف آب نیز افراط نکنید. زیرا باعث‌عدم تعادل سدیم در جریان خون می‌شود.
نکات ایمنی ورزش در هوای گرم
با توجه به عوارض ورزش در هوای گرم و حتی اشاره به راه‌های پیشگیری از آن، شما ورزشکاران لازم است موارد دیگری را نیز رعایت کنید، تا هم بتوانید دچار آسیب نشوید و هم از ورزش کردن در هوای گرم لذت ببرید.
در مورد تأثیرات گرما بر روتین ورزشی‌تان آگاهی داشته باشید
تمرینی که در هوای گرم و با دمای بالا انجام می‌‌دهید نسبت به تمرینی که در هوای خنک یا ملایم باشگاه انجام می دهید، انرژی بیشتری می‌طلبد، بنابراین اثرات آن از جمله خستگی زودتر نمایان می‌شود. اگر همان تمریناتی را که در فضای باشگاه داشتید در شرایط دمایی بالا انجام دهید، یک متغیر دیگر به تمرین‌تان اضافه می‌شود؛ دمای افزایش یافته‌ی محیطی باعث می‌شود، بین عضلات فعال در ورزش و پوست که می‌خواهد بدن را خنک نگه دارد، رقابتی صورت بگیرد چون هر دو برای انجام مسئولیت‌شان باید خون‌رسانی کافی شوند و در این رقابت و تنازعی که در هوای گرم روی می‌دهد دچار محدودیت می‌شوند.
به بدن‌تان فرصت دهید تا خودش را با گرما تطبیق دهد
تمرینات شدیدتان را به‌یکباره در هوای گرم شروع نکنید. می‌توانید با هر روز حدوداً یک ساعت ورزش کردن در هوای گرم و به مدت 5 تا 10 روز با دمای بالا و هوای گرم بدن‌تان را سازگار کنید. به این شیوه ” heat acclimatization ” یا مطابقت گرمایی می‌گویند. تغییرات قلبی و عروقی در 3 تا 5 روز اول روی می‌دهند، اما تغییرات در مکانیسم تعریق بدن شاید 10 روز یا بیشتر طول بکشد.
وقتی دمای هوا بالا می‌رود، باید تغییراتی ایجاد کنید
حتی وقتی‌که بدن‌تان با گرما سازگار شد، لازم است از شدت و طول تمرین‌تان بکاهید. ورزش‌هایی که به خنک کردن بدن کمک می‌کنند مثل دوچرخه‌سواری یا شنا، جایگزین‌های خوبی در هوای گرم تابستان هستند.
نسبت به خطراتی که احتمال‌شان در هوای گرم بیشتر است آگاهی داشته باشید
دماهای بالا می‌توانند موجب افزایش تعریق شده و در نتیجه بدن را دچار کم آبی نمایند و نهایتاً عملکرد ورزشی کاهش پیدا کند. کم آبی شدید می‌تواند موجب گرفتگی یا کرامپ عضلانی، گرمازدگی و غش در اثر گرما شود. حتی اگر بدن‌تان را برای گرما آماده کرده باشید، گاهی بهتر است در شرایط خاصی از تمرین کردن صرف نظر کنید. یادتان باشد، موضوع فقط گرما نیست، رطوبت و وزش باد و آفتابی یا ابری بودن نیز اهمیت دارد.
مکرراً آب بخورید
افرادی که تحت رژیم هستند معمولاً روی گرمای تابستان برای از بین بردن اشتهای‌شان استفاده می‌کنند اما ورزش کردن بدون سوخت کافی خطرناک است. هیچ‌کس توصیه نمی‌کند یک بشقاب بزرگ ماکارونی بخورید اما اگر قراراست در فضای گرم بیرون ورزش کنید، در طول روز اسنک‌هایی مثل کاهو، هویج، گریپ‌فروت و سیب بخورید، همه‌ی این‌ها انتخاب‌های خوبی برای هوای گرم تابستان هستند چون به‌طور طبیعی پرآب‌اند.
به‌طور کلی در هوای گرم این نکات را رعایت کنید
- در ساعات خنک‌تر روز ورزش کنید (صبح یا عصر)
- مایعات غیرکافئینی زیاد بنوشید (دست‌کم هر 15 دقیقه یکبار هنگام ورزش)
- لباس سبک بپوشید
- لباستان رنگ روشن و قابل تنفس باشد
علائمی که نشان می‌دهند باید ورزش‌تان را متوقف کنید
گرفتگی عضلانی در اثر گرما یا همان heat cramp
گرفتگی‌های عضلانی اولین علائمی هستند که می‌گویند تمرین‌تان شدید و زیاد است و باید استراحت کنید. اگر حین تمرین در عضله‌های‌تان دچار اسپاسم شدید، عضله گرفته‌شده را به آرامی بکشید و ماساژ دهید و آب بنوشید. تا چند ساعت بعد از برطرف شدن گرفتگی‌ها، ورزش را شروع نکنید.
گرمازدگی
این حالت موجب خستگی شدید، ازنفس افتادن، سرگیجه، استفراغ و یا ازهوش رفتن می‌شود. پوست گاهی به‌طور ناخوشایندی سرد می‌شود و یا داغ و خشک. ممکن است فشارخون‌تان پایین بیاید و سست شوید اما نبض‌تان تند بزند. اگر ناگهان احساس سرما و لرز کردید و با وجود گرما، بدن‌تان مورمور شد، ورزش کردن را متوقف کنید، به یک محیط خنک بروید و مایعات خنک فراوانی بنوشید.
غش در اثر گرما
این یک شرایط بسیار خطرناک است که نیاز به رسیدگی پزشکی بسیار فوری دارد. علائمی مانند دمای بالاتر از 104 درجه و احساس گیجی و پریشانی ممکن است مشاهده شود. احتمالاً نبض و تنفس‌تان تند می‌شود و پوست در اثر تقلای زیاد سرخ می‌گردد. این اتفاق معمولاً بعد از مسابقات روی می‌دهد.
سنکوپ گرمایی (Heat syncope)
سنکوپ گرمایی، احساسی از سبکی ِ سر یا غش در اثر دمای بالا را به‌همراه دارد، که اغلب بعد از ایستادن برای مدت زمان طولانی یا فورا بلند شدن بعد از مدت طولانی نشستن روی می‌دهد.
لباس آزاد بپوشید
هنگامی که لباس‌هایی سبک و آزاد به تن کنید، لباستان به بازتاب آفتاب کمک خواهد کرد و تمرین برایتان آسان‌تر خواهد شد. پارچه‌های نخی را انتخاب کنید، چرا که بهتر از انواع دیگر عرق را جذب می‌کنند.
کرم ضد آفتاب فراموش نشود
همیشه ضد آفتاب بزنید، مهم هم نیست چه زمانی از روز باشد. کرم ضد آفتاب از شما در برابر اشعه‌های ماورای بنفش خورشید که بیشترین لطمه را به پوست وارد می‌سازند، محافظت خواهد کرد.
بهترین زمان ورزش در فصل تابستان
پیشنهاد می‌کنیم که در طول فصل تابستان، صبح‌ها ورزش کنید. چرا که گرما در پایین‌ترین حدش قرار دارد. همچنین در مواردی که فرصت ورزش کردن در صبح را ندارید، اواخر عصر نیز زمان مناسبی برای ورزش کردن است.
تهیه و تدوین:elmevarzesh.com
منابع:
health.clevelandclinic.org/2016/06/5-best-warm-weather-workouts-help-stay-fit-safely
mayoclinic.org/healthy-lifestyle/fitness/in-depth/exercise/art-20048167
webmd.com/fitness-exercise/how-to-exercise-in-the-hot-weather