جدول لیگ برتر بدون VAR؛ صعود لیورپول و سقوط غیرمنتظره چلسی

طرفداری | با گذشت یازده هفته از فصل ۲۶-۲۰۲۵ لیگ برتر انگلیس، بحث همیشگی و پایان‌ناپذیر درباره تأثیر VAR بار دیگر شعله‌ور شده است. در حالی‌ که آرسنال با ۲۶ امتیاز و چهار امتیاز اختلاف نسبت به منچسترسیتی صدر جدول را در اختیار دارد، یک شبیه‌سازی فرضی نشان می‌دهد حذف سیستم کمک‌داور ویدیویی چگونه می‌تواند چهره لیگ را زیرورو کند و حتی سرنوشت برخی تیم‌ها را به‌طور چشمگیر تغییر دهد.

در سال‌هایی که بحث گسترش دامنه نفوذ VAR ادامه دارد، لیگ برتر بیش از همیشه زیر سایه تصمیم‌های این اتاق پر سر و صدا قرار گرفته است. از پنالتی‌های لغوشده تا گل‌های جنجالی، تقریباً هیچ هفته‌ای بدون اعتراض مربیان، بازیکنان و تحلیل‌گران سپری نمی‌شود؛ هرچند هوادارانی که امروز خواستار حذف کامل VAR هستند، شاید فریادهای توطئه در سال‌های پیش از ورود این فناوری را از یاد برده باشند. 

با این حال، بازبینی نتایج بر اساس یک فرض ساده ــ اینکه تصمیم داور زمین قطعی است و هر پنالتی لغوشده توسط VAR، در غیاب آن وارد دروازه می‌شد ــ تصویر تازه‌ای از جدول لیگ ارائه می‌دهد؛ تصویری که البته بی‌نقص نیست، چرا که هیچ‌کس نمی‌داند مسیر بازی‌ها بدون دخالت VAR دقیقاً چگونه پیش می‌رفت.

تغییرات جدول لیگ بدون VAR

توپچی‌ها در این فصل تقریباً از گزند تصمیم‌های سرنوشت‌ساز VAR در امان بوده‌اند. هرچند آرتتا از لغو پنالتی ویکتور یوکرس مقابل نیوکاسل یا پنالتی بوکایو ساکا برابر فولام خشمگین شد، اما هیچ‌یک از این موارد امتیازی از تیمش نکاسته است. بنابراین در جدول بدون VAR نیز جایگاه آرسنال دست‌نخورده باقی می‌ماند.

بورنموث می‌توانست سودی قابل‌توجه از حذف VAR ببرد. دو امتیاز اضافی ناشی از تغییر تصمیم جنجالی در دیدار مقابل کریستال پالاس، این تیم را تا آستانه سه تیم نخست بالا می‌برد. در سوی دیگر، برایتون نیز یکی از تیم‌هایی است که از نظارت ویدیویی ضربه خورده است. لغو پنالتی دنی ولبک مقابل پالاس، در دنیای بدون VAR دو امتیاز ارزشمند به آن‌ها می‌داد و باعث جهش پنج‌پله‌ای مرغ‌های دریایی در جدول می‌شد.

هرچند در نگاه اول این‌گونه به نظر می‌رسد که شیاطین سرخ نیز قربانی VAR شده‌اند، اما دو تصمیم متناقض در ماه اوت عملاً یکدیگر را خنثی کرده‌اند. از پنالتی لغوشده مقابل برنلی گرفته تا پنالتی وقت اضافه‌ای که با دخالت VAR برای آن‌ها گرفته شد؛ نتیجه این است که یونایتد در جدول فرضی، جایگاه متفاوتی نسبت به واقعیت ندارد.

لیورپول احتمالاً بزرگ‌ترین معترض جدول واقعی هستند. شکست مقابل منچسترسیتی با گل مردودشده ویرجیل فن‌دایک و اشتباهات بحث‌برانگیز دیگر، جو تنش‌آلودی پیرامون باشگاه ایجاد کرده است؛ هرچند آرنه اسلوت تأکید کرده که شکست آن‌ها تنها به یک تصمیم خاص مربوط نمی‌شد. اما بازی مقابل برنتفورد داستان دیگری دارد: VAR خطای فن‌دایک را پنالتی تشخیص داد و ایگور تیاگو نتیجه را ۳–۱ کرد. در نبود VAR و با فرض گل نشدن آن ضربه، شبیه‌سازی نشان می‌دهد گل دیرهنگام محمد صلاح می‌توانست بازی را ۲–۲ کند. همین یک امتیاز، لیورپول را چند پله بالا می‌کشید و آن‌ها را تا جایگاه چهارم نیز می‌رساند.

اگر لیورپول زیان‌دیده بزرگ این فصل باشد، چلسی بدون تردید سودبرنده اصلی است. آبی‌ها از همان هفته نخست با مجموعه‌ای از تصمیم‌های VAR به نفع خود روبه‌رو شدند؛ از مردود شدن گل ابرچی ازه [که آن زمان در کریستال پالاس حضور داشت] تا لغو گل فولام و اعلام یک پنالتی حیاتی. جمع‌بندی این تصمیم‌ها نشان می‌دهد چلسی سه امتیاز بیشتر از آنچه در زمین کسب کرده، در جدول دارد. بدون VAR، آن‌ها از رتبه سوم به رتبه نهم سقوط می‌کنند؛ یکی از بزرگ‌ترین تغییرات در جدول فرضی لیگ.

این تحلیل هرچند نمی‌تواند تمام واقعیت فوتبال بدون VAR را شبیه‌سازی کند، اما یک نتیجه روشن دارد: تأثیر این فناوری بر سرنوشت تیم‌ها بسیار بیشتر از چیزی است که در نگاه اول درک می‌شود.