آنچه در این مقاله میخوانید
آیا میدانستید قرار گرفتن بدن در معرض دمای سرد میتواند برای سلامتیتان مفید باشد؟ جالب اینجاست که وقتی خودتان را در شرایط بسیار گرم یا بسیار سرد قرار میدهید، بدن شما موادی به نام پروتئین شوک سرمایی و گرمایی تولید میکند. در نتیجه، این مواد به بازسازی سلولی، حمایت از سیستم ایمنی، افزایش انعطافپذیری شما در برابر استرس و حتی محافظت از مغز کمک میکنند.
به خوبی ثابت شده است که قرار گرفتن در معرض سرما به صورت دورهای میتواند اثرات مثبتی بر سلامت انسان داشته باشد. چه در هوای سرد ورزش کنید یا در حمام یخ شیرجه بزنید، سرما میتواند به تقویت خلق و خو، بهبود خواب یا کاهش التهاب کمک کند و این مزایا تا حدی به دلیل پروتئین شوک سرمایی است.
پروتئین شوک سرمایی چیست؟
هنگامی که بدن شما در معرض استرس کوتاه مدت سرما قرار میگیرد، پروتئین های شوک سرمایی تولید میکند. پروتئین های شوک سرمایی زنجیرههای آمینو اسیدی هستند که توسط بدن و زمانی که در معرض سرما است تولید میشوند. وقتی دوش آب سرد میگیرید یا درون وان یخ غوطهور میشوید؛ بدن به عنوان یک مکانیسم مقابله و پاسخ انطباقی، پروتئین شوک سرما را تولید و آزاد میکند. این پروتئینها به ما کمک میکنند تا با سرما مقابله کنیم و همچنین با تغییرات ناگهانی محیط سازگار شویم. عملکرد اصلی این پروتئینها کمک به ارگانیسمها برای مقابله با استرس سرما و سازگاری با محیطهای متغیر است.
در حالی که استرسهای کوتاهمدت و استرس مزمن و کنترلنشده بر بدن شما تأثیر متفاوتی میگذارند، بدن شما مکانیسمهای مقابلهای را برای مقابله با استرسهای طبیعی کوتاه مدت تکامل داده است. در مقابل، استرس مداوم به سلولها آسیب میرساند، التهاب را افزایش میدهد و بیماریهای مزمن را تشدید میکند.
انواع پروتئین شوک سرمایی
در انسان، دانشمندان فهرست بلندبالایی از پروتئین های شوک سرمایی را شناسایی کردهاند. بیایید نگاهی به برخی از پروتئینهای اصلی شوک سرمایی در بدن شما بیندازیم.
YB-1: این پروتئین شوک سرمایی باعث بهبود زخم میشود و به بدن کمک میکند تا بافت اسکار ایجاد کند. همچنین با کمک به جذب سلولهای ایمنی به محلهای التهاب، نقش دارد.
Lin28A/B: این پروتئینها ممکن است به تنظیم متابولیسم گلوکز کمک کنند (فرآیند شکستن قندهای موجود در غذاها برای تولید انرژی.) و در مدلهای آسیب بافتی، فعالسازی Lin28A نشان داده است که رشد مجدد غضروف و استخوان را تشویق میکند.
RBM3: این پروتئین ممکن است اثرات محافظتی عصبی داشته باشد، به این معنی که ممکن است به جلوگیری از آسیب به مغز کمک کند. در یک مطالعه اخیر، محققان دریافتند که سطوح بالاتر RBM3 با نتایج خوبی در بیماران سکته مغزی مرتبط است.
این پروتئین همچنین ممکن است فوایدی برای عضلات داشته باشد. به گفته محققان، به نظر میرسد RBM3 به بدن کمک میکند تا توده عضلانی را در زمانهایی که عضلات فعال نیستند، حفظ کند. این بدان معناست که ممکن است برای ورزشکارانی که مدتی را از تمرینات و مسابقات دور میکنند مفید باشد.
CIRP: میتواند التهاب را کاهش دهد و مانند RBM3 ممکن است به محافظت از توده عضلانی در طول دورههای بیتمرینی کمک کند. این پروتئین شوک سرمایی ممکن است در تنظیم ریتم شبانه روزی نیز نقش داشته باشد. ریتم شبانه روزی که بیشتر به عنوان ساعت بیولوژیکی شناخته میشود، چرخه ۲۴ساعته داخلی است که بر همه چیز از عادات غذایی گرفته تا الگوهای خواب تأثیر میگذارد. افرادی که از غوطه وری در آب سرد برای بهبود خواب خود استفاده میکنند، ممکن است از این پروتئین بهرهمند شوند.
سایر پروتئین های شوک سرمایی
سایر پروتئینهای شوک سرد نیز شناسایی شده اند، اما از آنجایی که این یک حوزه تحقیقاتی نوظهور است، دانشمندان اطلاعات زیادی در مورد آنها ندارند. برخی از این پروتئینهای شوک سرد کمتر شناخته شده در زیر توضیح داده شدهاند.
- PIPPin
- CSDE1
- DbpA
- CARHSP1
فواید پروتئین شوک سرمایی
در حالی که استرس مزمن برای شما خوب نیست، قرار گرفتن در معرض دوزهای مناسب برخی از عوامل استرسزا میتواند مزایای برای سلامتی داشته باشد. این نوع استرس به عنوان استرس هورمتیک شناخته میشود، یک نمونه از آن تمرینات ورزشی و به دنبال آن ریز آسیبهای عضلانی است که به رشد عضلانی و قویتر شدن آنها کمک میکند. تحقیقات علمی این پاسخ استرسی سالم را با فوایدی از جمله، تحمل بهتر در برابر استرس تا افزایش طول عمر، مرتبط میداند.
محافظت از مغز
پروتئینهای شوک سرمایی با کاهش التهاب مغز و آسیب عصبی با زوال عقل و سایر علائم تخریب عصبی مبارزه میکنند.
ریکاوری عضلانی
همچنین این پروتئینها ممکن است در تقویت رشد و ریکاوری عضلات نقش داشته باشند، بنابراین جای تعجب نیست که سرما درمانی در بین ورزشکاران رایج است.
کاهش التهاب بدن
برخی از پروتئینهای شوک سرما به کاهش التهاب و بهبود سریعتر زخم کمک میکنند. به همین دلیل است که سرما درمانی میتواند یک حمایت غیردارویی موثر برای افراد مبتلا به شرایط مختلف مانند فیبرومیالژیا و آرتریت روماتوئید باشد.
حمایت از سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی در حالت واکنش دائمی است. هرچه زودتر بتواند یک تهدید را شناسایی و دفع کند، بهتر میتواند بدن شما را در هموستاز (حفظ پایداریِ محیط داخلی بدن و ثابت نگه داشتن شرایط فیزیکی و شیمیایی) نگه دارد.
همچنین نشان داده شده است که شوک سرمایی باعث افزایش تولید سلولهای T در بدن میشود. به علاوه، تولید سلولهای B و سلولهایی را که سلولهای B به نام نوتروفیلها را تنظیم میکنند، افزایش میدهد. اثر ترکیبی یک پاسخ ایمنی موثرتر به پاتوژنهای روزمره است.
پروتئین شوک سرمایی در بدنسازی
پروتئینهای شوک سرد دارای اثرات ضد التهابی هستند که به سرعت بخشیدن به ترمیم بافت عضلانی بعد از تمرین کمک میکنند. علاوه بر کاهش التهاب، پروتئینهای شوک سرمایی همچنین انعطافپذیری عضلات را بهبود میبخشند و فرآیندهای تطبیقی در ماهیچههای اسکلتی را تنظیم میکنند. این بدان معناست که از رشد سالم عضله در پاسخ به چالشهای فیزیولوژیکی با بهبود ظرفیت متابولیک بافت عضلانی و تنظیم اندازه فیبرهای عضلانی حمایت میکنند.
پروتئینهای شوک سرمایی ممکن است به شما در حفظ توده عضلانیتان در طول دورههای بیتمرینی نیز کمک کنند. مثل مواقعی که آنقدر مشغله دارید که نمیتوانید به باشگاه بروید.
اما باید بدانید که استفاده مکرر بدنسازان از دوش سرد یا امثال آن، پاسخهای آنابولیک را سرکوب میکند و به نوعی با سرکوب التهاب مفید برای عضله سازی، روند عضله سازی را نیز مختل میکند.
تفاوت پروتئین های شوک سرمایی و گرمایی
هر دو پروتئین شوک گرما و سرما میتوانند اثرات مفیدی بر بدن داشته باشند، پروتئینهای شوک گرما ممکن است زمانی فعال شوند که دمای گرم بر سیستم خنک کننده بدن شما فشار وارد کند. هنگامی که بدن شما به دمای بین ۳۸ تا ۴۱ درجه سانتی گراد (۱۰۰.۴ تا ۱۰۵.۸ درجه فارنهایت) برسد، میتوانند آزاد شوند. وارد شدن به استرس گرمایی به دلیل خطر بیماریهای مرتبط با گرما، مانند گرمازدگی یا گرمازدگی میتواند خطرناک باشد.
پروتئین شوک سرمایی را میتوان راحتتر فعال کرد: تحقیقات نشان میدهد که وقتی در شرایط کمی خنکتر از دمای طبیعی بدن ۳۷ درجه سانتیگراد (۹۸.۶ درجه فارنهایت) قرار بگیرید، میتوانند آزاد شوند.
حتماً بخوانید: هوای سرد چگونه باعث کاهش وزن و چربی سوزی می شود؟چگونه پروتئین های شوک سرمایی را فعال کنیم؟
برخلاف پروتئینهای شوک گرمایی که در پاسخ به استرس گرمایی آزاد میشوند، تحقیقات نشان میدهد که پروتئین شوک سرمایی را میتوان با قرار گرفتن در معرض سرمای ملایم فعال کرد. این پروتئینها زمانی تولید میشوند که دمای بدن شما به زیر ۳۷ درجه سانتیگراد (۹۸.۶ درجه فارنهایت) میرسد. راههای زیادی برای استفاده از مزایای بالقوه پروتئینهای شوک سرما وجود دارد. برخی از بهترین راهها برای قرار دادن بدن در معرض سرما، تمرینات زمستانی، دوش آب سرد و حمام یخ است.
در هوای سرد ورزش کنید
ورزش کردن در هوای سرد هر چند دشوار است؛ اما یکی از راههای فعال کردن پروتئین شوک سرما و همچنین افزایش چربی قهوهای است که مزایای زیادی دارد.
دوش آب سرد
هر چند برخی از افراد ترجیح میدهند مستقیماً وارد آب یخ شوند، اما دوش آب سرد راهی ساده برای سرما درمانی در زندگی شماست. برای بهره مندی از فواید دوش آب سرد، سعی کنید حداقل ۳۰ ثانیه زیر آب سرد بمانید.
هشدار: در صورتی که سابقه دوش آب سرد ندارید، به مرور در هر بار حمام رفتن دمای آب را کاهش دهید، در غیر این صورت امکان بروز مشکلات قلبی عروقی ممکن است، برای کسانی که بیماریهای قلبی یا روماتیسم دارند، حتما قبل از آن با پزشک مشورت کنید.
غوطه وری در آب سرد را تمرین کنید
اگر از دوش آب سرد لذت میبرید و آماده هستید که به سطح بعدی بروید، غوطهور شدن در آب سرد را امتحان کنید. فرو رفتن در آب سرد میتواند به سرعت دمای بدن شما را کاهش دهد و به شما کمک کند پروتئینهای شوک سرما را فعال کنید. دمای ایده آل برای غوطه وری در آب سرد حدود ۱۰-۱۵ درجه سانتی گراد (۵۰-۵۹ درجه فارنهایت) است. در این دما میتوانید حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه لذت ببرید.
نکته پایانی
پروتئینهای شوک سرمایی یک حوزه در حال ظهور تحقیقات علمی هستند و هنوز تحقیقات در مورد آنها ادامه دارد، بنابراین امکان تغییر در نتایج تحقیقات اجتناب ناپذیر است.
در ادامه بخوانید: کرایوتراپی چیست؟ چرا برای ورزشکاران مفید است؟تهیه و ترجمه: elmevarzesh.com
منابع
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6422508
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29322631
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8875775
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24209617
icoolsport.com/cold-shock-proteins-explained
tigerfitness.com/blogs/news/hot-shock-and-cold-shock-proteins-what-are-they-and-how-to-activate-them
icebarrel.com/blog/cold-shock-proteins-what-they-are-and-what-they-do
source