بر اساس مطالعه‌ای که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ انجام شده است، نرخ چاقی در مردان آمریکایی تثبیت شده است در حالی که این میزان در زنان همچنان در حال افزایش است. در یک نظرسنجی در سال ۲۰۰۵، حدود ۳۵.۳ درصد از زنان چاق بودند، در حالی که این درصد تا سال ۲۰۱۴ به ۴۰.۴ درصد افزایش یافته بود. بروز چاقی شدید در بین زنان نیز در همان دوره زمانی افزایش یافت.
سن چه نقشی دارد؟
در دوران میانسالی شیوع چاقی در زنان افزایش می‌یابد. برای مردان و زنان ۴۰ و ۵۰ ساله، بروز چاقی در زنان ۴۲ درصد و در مردان ۳۸ درصد است. متخصصان تئوری‌های زیادی در مورد اینکه چرا چاقی برای زنان و مردان چنین مشکلی ایجاد می‌کند، دارند، مانند عوامل چاقی در محیط، الگوهای خواب نامناسب، اختلالات ریتم شبانه روزی، استرس، در دسترس بودن غذاهای فرآوری شده و عادات سبک زندگی بی‌تحرک، اما چرا نرخ چاقی در مردان در حال تثبیت است و در میان زنان همچنان در حال افزایش است؟
چرا عدم تعادل جنسیتی در چاقی وجود دارد؟
دکتر اسکات کاهان، MD، MPH که در مورد چاقی تحقیق می‌کند، خاطرنشان می‌کند که نرخ چاقی در زنان همیشه نسبت به مردان بیشتر بوده است. زنان به طور طبیعی درصد چربی بدن بیشتری دارند آن هم تا حدی برای ایجاد شرایط مناسب برای زایمان. از آنجایی که زنان برای ذخیره‌سازی چربی برای بچه‌دار شدن تکامل یافته‌اند، بدن زنان حتی در دوره‌هایی که کالری محدود می‌شود، بیشتر چربی را حفظ می‌کند. زنان همچنین به دلیل بافت عضلات از نظر متابولیک نسبت به مردان میزان متابولیسم استراحت کمتری دارند.
با این حال، این عوامل توضیح نمی‌دهند که چرا نرخ چاقی در زنان در طول دوره 8 ساله مابین دو بررسی رو به بالا رفته است و چرا در مردان هموارتر شده است؟ برخی از کارشناسان، مانند مگان ویلیامز خملوف، متخصص چاقی، معتقدند استرس یکی از عوامل این تفاوت است. زنان به طور همزمان خانه دار و شاغل هستند و این می‌تواند سطوح بالایی از استرس و خواب بی‌کیفیت را ایجاد می‌کند.
تفاوت‌های جنسیتی در متابولیسم کربوهیدرات وجود دارد که باعث افزایش بیشتر سطح تری گلیسیرید در زنان می‌شود. بنابراین، افزایش مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده در کشورهای در حال توسعه ممکن است بر افزایش وزن در زنان بیش از مردان تأثیر بگذارد.
بر اساس گزارش بنیاد ملی خواب، از هر سه زن، دو نفر حداقل چند شب در هفته مشکلات خواب را گزارش کرده‌اند. فقدان خواب با کیفیت نه تنها با مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ مرتبط است، بلکه با افزایش وزن و چاقی نیز مرتبط است. مشکلات مزمن خواب باعث افزایش هورمون‌های استرس، به ویژه کورتیزول می‌شود که بدترین نوع چربی یعنی چربی احشایی، نوعی چربی شکم با مشکلات متابولیک را تشکیل می‌دهد. بعلاوه، کمبود خواب باعث افزایش اشتها و میل به خوردن غذاهای پر کربوهیدرات و پرچرب می‌شود که در درجه اول با بالا بردن هورمون اشتها، یعنی گرلین انجام می‌شود.
مردان کمتر از زنان مشکل خواب منجر به چاقی دارند
مردان نه تنها مشکلات خواب کمتری نسبت به زنان دارند، بلکه به نظر می‌رسد که از نظر وزن نیز کمتر تحت تأثیر آن‌ها قرار می‌گیرند. مطالعه‌ای که در دانشگاه دوک انجام شد نشان داد زنانی که بد خواب هستند، بیشتر از مردانی که مشکل خواب دارند، دچار اضافه وزن می‌شوند.
استرس مزمن نیز می‌تواند کورتیزول و گرلین را بالا ببرد و افزایش چربی را آسان‌تر کند.
چرا افزایش نرخ چاقی در میان زنان نگران کننده است؟
چاقی با افزایش خطر ابتلا به بسیاری از مشکلات سلامتی که باعث کاهش طول عمر می‌شود، از جمله دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و برخی از انواع سرطان مرتبط است. چاقی خطر ابتلا به چندین سرطان زنانه را افزایش می‌دهد، به ویژه سرطان سینه و سرطان رحم پس از یائسگی.
به گفته پروفسور بریتانیایی پیتر جانسون، محقق سرطان، بعد از سیگار، داشتن چربی بیش از حد به عنوان یک عامل خطر برای سرطان در رتبه دوم قرار دارد. به علاوه، تحقیقات همچنین افزایش وزن در دوران بزرگسالی را با خطر بالاتر ابتلا به تعدادی از سرطان‌ها مرتبط می‌کند. یکی از عواملی که به شدت با افزایش وزن مرتبط است، مقاومت به انسولین است، وضعیتی که در آن سلول‌ها در برابر انسولین تولید شده توسط پانکراس مقاوم هستند که منجر به سطوح بالاتر انسولین می‌شود و به نظر می‌رسد باعث رشد برخی سرطان‌ها می‌شود.
افزایش وزن در اواسط زندگی
در اواسط زندگی و در حوالی دوران یائسگی، زنان مشکلات بیشتری در زمینه کنترل وزن تجربه می‌کنند. با کاهش سطح استروژن و پروژسترون، چاقی «مرکزی» مشکل سازتر می‌شود که شامل افزایش وزن در اطراف شکم و دور کمر و عمدتا چربی احشایی است. یک نظریه در مورد اینکه چرا افزایش وزن اتفاق می‌افتد این است که افزایش چربی بدن تا حدودی کاهش استروژن را جبران می‌کند. به این دلیل که سلول‌های چربی آنزیمی به نام آروماتاز تولید می‌کنند که تستوسترون را به استروژن تبدیل می‌کند. حتی زنان مقداری تستوسترون دارند که می‌تواند به استروژن تبدیل شود. هرچه سلول‌های چربی بیشتری داشته باشید، پس از یائسگی می‌توانید استروژن بیشتری تولید کنید.
زنان بیشتر به شرایط پزشکی مبتلا می‌شوند که به افزایش وزن و مشکل در کاهش وزن کمک می‌کند
اگرچه دلایل فیزیولوژیکی وجود دارد که زنان پس از یائسگی وزن اضافه می‌کنند و سبک زندگی همچنان یک عامل است؛ زنان پس از یائسگی با سرعت بیشتری توده عضلانی خود را از دست می‌دهند و این منجر به از دست دادن بافت فعال متابولیکی می‌شود. در نتیجه متابولیسم استراحت کُند می‌شود. تمرینات قدرتی به کاهش این کمبود کمک می‌کند؛ محققان دانشگاه تافتز در بوستون به ارتباط مستقیمی، بین توده بدون چربی بدن و میزان متابولیسم پی بردند. این بدان معناست که تمرینات قدرتی یک سلاح قدرتمند در برابر افزایش وزن و چاقی ناشی از افزایش سن است.
کالری مورد نیاز نیز با افزایش سن تغییر می‌کند؛ باز هم این به از دست دادن عضلات مربوط می‌شود. اگر در سن ۵۰ سالگی به همان تعداد کالری که در ۲۰ سالگی مصرف می‌کردید، ادامه دهید، افزایش وزن تقریباً اجتناب ناپذیر است. بسیاری از زنان با افزایش سن، کالری دریافتی خود را به اندازه کافی تطبیق نمی‌دهند.
خلاصه
نرخ چاقی در زنان همچنان در حال افزایش است، اما حداقل بخشی از این افزایش به سبک زندگی مربوط می‌شود مانند کمبود فعالیت بدنی، استرس، خواب نامناسب و مصرف بیش از حد کالری. خوشبختانه اینها عوامل قابل تغییر هستند. بنابراین، تمرینات قدرتی را ادامه دهید و تا آنجا که می‌توانید عضلات را حفظ کنید و مطمئن شوید که رژیم غذایی تان مواد فرآوری شده ندارد یا خیلی کم است، همچنین کالری مصرفی را کنترل کنید، در نهایت، مدیریت خواب و استرس نیز اهمیت دارد.
