زانو یکی از آسیب‌پذیرترین مفاصل در ورزش فوتبال است. حرکات سریع، تغییر جهت‌های ناگهانی و برخوردهای فیزیکی، این مفصل را در معرض فشار و خطرات متعددی قرار می‌دهند و بسیاری از فوتبالیست‌های به‌دلیل طیف وسیعی از صدمات وارده بر زانو، مجبور به کناره‌گیری زودهنگام از مسابقات مهم می‌شوند.
ما در این مطلب قصد داریم شایع‌ترین آسیب‌های زانو در ورزش فوتبال را بررسی کنیم.
علت آسیب به زانو در ورزش فوتبال چیست؟
دلایل آسیب به زانو در فوتبال متنوع بوده و برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
تغییر جهت ناگهانی
یکی از اصلی‌ترین دلایل آسیب به مفصل زانو در فوتبال، تغییر جهت ناگهانی است چرا که این عمل فشار زیادی به زانو وارد می‌کند.
پریدن
پرش از جمله حرکات متداول در فوتبال است؛ هنگام پریدن، فشار وارده بر زانو به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد و در صورت عدم کنترل صحیح و فرود آمدن ناگهانی می‌تواند به زانو آسیب برساند.
ضعف عضلات اطراف زانو
عضلات ضعیف اطراف زانو می‌توانند باعث کاهش ثبات مفصل شده و این ضعف خطر آسیب را افزایش می‌دهد.
عدم آمادگی جسمانی
عدم آمادگی جسمانی کافی یکی از عوامل موثر در بروز آسیب‌های ورزشی است. برنامه‌های ورزشی منظم و تمرینات تقویتی می‌توانند از آسیب دیدن زانو جلوگیری کنند و به بهبود عملکرد بازیکنان کمک نمایند.
انواع آسیب‌های زانو بر اثر فوتبال
پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL)
پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) یکی از شایع‌ترین آسیب‌های ورزشی، به‌ویژه در فوتبال است. جالب توجه است که حدود %70 از این آسیب‌ها به صورت غیرتماسی اتفاق می‌افتد؛ به این معنی که رباط ACL ورزشکار در حین تغییر جهت، پرش و کاهش سرعت دچار پارگی می‌شود.
تورم سریع زانو پس از آسیب، درد هنگام راه رفتن و محدودیت حرکتی از علائم بارز پارگی ACL هستند. بنابراین، در صورت بروز این علائم، مراجعه به پزشک ضروری است تا با انجام بررسی‌های لازم، سایر آسیب‌های احتمالی در زانو نیز بررسی شوند. شما می‌توانید برای درمان انواع مشکلات مفصلی و استخوانی، جراحی تعویض مفصل زانو و جراحی زانوی پرانتزی به دکتر قمشی مراجعه کنید.
درمان پارگی ACL به عوامل مختلفی از جمله شدت پارگی، وجود آسیب‌های همراه، علائم بالینی و نیاز فرد به فعالیت‌های ورزشی بستگی دارد. در بسیاری از موارد، به‌ویژه در ورزشکاران، بازسازی رباط ACL برای ترمیم رباط پاره شده توصیه می‌شود.
پارگی رباط جانبی داخلی (MCL)
پارگی یا کشیدگی رباط جانبی داخلی زانو اغلب در اثر ضربه مستقیم، پرش از ارتفاع و یا نیروی جانبی وارد شده به زانو رخ می‌دهد. این آسیب با درد، مشکل در راه رفتن و حساسیت در ناحیه زانو همراه است.
درمان‌های اولیه شامل استراحت، استفاده از کمپرس یخ، بانداژ و … است. بسته به شدت آسیب، ممکن است روش‌های درمانی دیگری مانند فیزیوتراپی و در برخی موارد، جراحی نیز تجویز شود.
پارگی رباط صلیبی خلفی (PCL)
این عارضه کمتر از پارگی ACL رخ می‌دهد و آسیب به این رباط صلیبی، اغلب در اثر ضربه مستقیم به قسمت جلوی زانو یا حرکات چرخشی شدید، رخ می‌دهد.
علائم آسیب PCL شامل درد، تورم، احساس شل شدگی زانو، مشکل در راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزمره مانند بالا رفتن از پله‌ها است و شدت علائم به میزان آسیب به رباط بستگی دارد.
پارگی رباط جانبی خارجی (LCL)
پارگی رباط جانبی خارجی در اثر ضربه مستقیم به قسمت داخلی زانو یا خم شدن بیش از حد زانو به سمت داخل رخ می‌دهد.
علائم رایج این نوع آسیب شامل درد در قسمت خارجی زانو، تورم، و حساسیت به لمس است. همچنین، افراد ممکن است احساس ناپایداری در زانو داشته باشند و با محدودیت در حرکت مواجه شوند.
پارگی منیسک
منیسک‌ها غضروف‌های قوی و منعطفی هستند که در زانو قرار دارند و به‌عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کنند؛ پارگی منیسک در اثر چرخش ناگهانی زانو یا فشار بیش از حد به آن رخ می‌دهد.
علائم پارگی منیسک شامل درد، تورم و همچنین عدم توانایی در حرکت دادن زانو و قفل کردن آن است. آسیب‌های جزئی ممکن است خودبه‌خود بهبود یابند، اما در برخی موارد، برای درمان پارگی مینیسک ممکن است به جراحی تعویض مفصل زانو نیاز باشد.
کشیدگی تاندون کشکک
فشار مکرر و بیش از حد روی تاندون کشکک، درنهایت منجر به التهاب تاندون یا تاندونیت کشکک می‌شود. این وضعیت در ورزشکارانی که فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن و زانو زدن را انجام می‌دهند، شایع است.
تاندونیت کشکک اغلب با درد تدریجی در قسمت جلوی زانو، درست زیر کشکک، همراه است. سایر علائم شامل تورم، حساسیت به لمس، سفتی زانو در صبح یا پس از استراحت طولانی و ضعف در هنگام پریدن می‌شوند.
بورسیت زانو
در اطراف مفاصل زانو، کیسه‌های کوچکی به نام بورس وجود دارند که پر از مایع هستند؛ این کیسه‌ها از اصطکاک بین استخوان‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌ها جلوگیری می‌کنند. فعالیت‌های تکراری مانند دویدن یا قرار گرفتن مفصل زانو در یک وضعیت ثابت برای مدت طولانی، از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث التهاب بورس و در نتیجه بروز بورسیت زانو شوند.
برای پیشگیری از بورسیت زانو، تقویت عضلات اطراف زانو و انجام حرکات کششی منظم از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورت بروز عوارض، استراحت، گذاشتن یخ و مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می‌تواند کمک کند، اما در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به مشاوره پزشکی و درمان‌های تخصصی باشد.
سخن پایانی
درد زانو می‌تواند مانع از دستیابی ورزشکاران به اهدافشان شود. تشخیص دقیق و درمان مناسب توسط متخصص زانو، کلید بازگشت به اوج آمادگی جسمانی است. دکتر قمشی با استفاده از روش‌های درمانی مختلف، از جمله جراحی‌های پیشرفته مانند جراحی تعویض مفصل زانو و بازسازی رباط ACL، به ورزشکاران کمک می‌کند تا هرچه سریع‌تر به روال عادی تمرینات خود بازگردند.
