چگونگی تعیین قیمت خودرو، یکی از سؤال‌هایی است که همیشه در ذهن عموم مردم وجود داشته است. از زمانی که خودرو به عنوان یک کالای سرمایه‌ای عرض اندام کرد، هر نوسان و تغییری در قیمت‌گذاری خودروهای صفر شرکت‌های خودروسازی، حساسیت برانگیز بوده است. کوچک‌ترین تغییرات قیمتی، می‌تواند بازار خودرو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اما چه کسانی قیمت خودرو را تعیین می‌کنند؟ شورای رقابت چیست و چه نقشی در تعیین ارزش خودروها ایفا می‌کند؟
شورای رقابت چیست؟
شورای رقابت از سال ۱۳۸۸ برای نظارت بر قیمت‌ها و تنظیم بازار، کار خود را آغاز کرد. یکی از مهم‌ترین وظایف این شورا، قیمت‌گذاری دستوری خودروهای داخلی و ایجاد تعادل در قیمت و بازار بود.
تقریبا از میانه دهه ۸۰ لایحه ایجاد شورای رقابت، در دستور کار قرار گرفت. تیرماه سال ۱۳۸۷، این لایحه در چارچوب قوانین اجرایی به دولت وقت ابلاغ شد و سرانجام بعد از یک سال، پس از بررسی و ایجاد زیرساخت‌های لازم، با حضور اعضایی از معاونت برنامه‌ریزی و راهبردی ریاست‌جمهوری و وزارت صمت، کار خود را از مرداد سال ۱۳۸۸ آغاز کرد.
مرکز ملی رقابت بر اساس موضوع ماده ۵۳، برای اصلاح برخی مواد از قانون برنامه چهارم توسعه کشور و اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، تشکیل شده است. هدف از راه‌اندازی این نهاد، آسان کردن فعالیت بخش خصوصی در حوزه اقتصادی و کم کردن ریسک‌های این بخش بود تا انحصار بازارهای رقابتی کم شده و به تدریج از بین برود.
روش تعیین قیمت خودرو
اقتصاد ایران، اقتصادی کاملا دولتی است و از بازار تجارت آزاد خبری نیست. قیمت بیشتر کالاها، به خصوص کالاهای تولید داخل، توسط نهادهای دولتی تعیین می‌شود.
خودروهای تولید داخل نیز عمدتا توسط دو خودروساز بزرگ یعنی ایران خودرو و سایپا تولید و عرضه می‌شوند. با وجود اینکه سهام این دو شرکت در بورس مبادله می‌شود، اما سهام‌داران خرد تاثیری در سیاست‌های این دو خودروساز نداشته و سهام مدیریتی در دست دولت است. مدیرعامل ایران خودرو و سایپا و همین طور خط مشی این شرکت‌ها نیز توسط دولت تعیین می‌شود. پس تعجبی ندارد که قیمت خودروهای داخلی نیز توسط نهاد دولتی شورای رقابت مشخص شود.
شورای رقابت برای تعیین قیمت خودرو از سه عامل استفاده می‌کرد. تورم، قیمت ارز و کلینیک خودرو (روش دلفی). البته خودروسازان مجاز بودند هر ۳ ماه، قیمت محصولات‌شان را افزایش دهند.
تورم، اولین و مهم‌ترین عامل برای تعیین قیمت خودرو است. نرخ تورم توسط بانک مرکزی اعلام و هر سه ماه بررسی می‌شود و در صورتی که مواد لازم برای تولید خودرو مثل شیشه، فولاد و… افزایش قیمت داشته باشند، قیمت خودروها می‌تواند با توجه به میزان تورم این نهاده‌ها افزایش یابد.
عامل دیگری که در قیمت خودرو تاثیر دارد، قیمت ارز است. برای تولید خودرو، لازم است بعضی از مواد و نهاده‌ها از کشورهای خارجی وارد شوند که خرید آنها با دلار و یورو صورت می‌گیرد. قیمت ارز اعلامی توسط بانک مرکزی هر سه ماه یک بار بررسی می‌شود و در صورتی که قیمت دلار یا یورو افزایش داشته باشد، قیمت خودرو نیز زیاد می‌شود.
علاوه بر دو عامل تورم و قیمت ارز، شورای رقابت از روش کلینیک خودرو یا روش دلفی نیز برای تعیین قیمت اتومبیل‌های داخلی استفاده می‌کند. در این روش، ۱۰ تا ۱۲ کارشناس، با توجه به مشخصات خودرو، قیمت مد نظر خود را اعلام می‌کنند و بعد از تصویب در شورای رقابت، قیمت نهایی ماشین اعلام می‌شود.
اخبار قیمت گذاری و مصوبه های شورای رقابت
آخرین اخبار درباره مصوبه‌های جدید شورای رقابت و قیمت‌گذاری خودروهای داخلی و مونتاژ را در این بخش بخوانید.
مخالفت شورای رقابت با افزایش مجدد قیمت خودرو
سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط عمومی شورای رقابت، روز ۲۵ مهرماه ۱۴۰۲ اعلام کرد:
- افزایش قیمت خودروهای از داخلی و مونتاژی، در شورای رقابت رد شد.
قیمت پایه زوتی DL5
پایه خودرو زوتی DL5 شرکت پارس خودرو بدون احتساب هزینه‌های گمرک، مالیات و… توسط شورای رقابت اعلام شد.
| نوع خودرو | قیمت پایه (تومان) |
| زوتی DL5 | ۸۲۶.۵۰۹.۰۰۰ |
احتمال حذف شورای رقابت از قیمت گذاری
کارگروه خودروی مرکز ملی رقابت مصوب کرد:
- شورای رقابت فقط در جایگاه سیاست‌گذاری و نظارت ایفای نقش خواهد کرد.
- امور اجرایی به نهادهای ذی‌ربط واگذار می‌شود.
تاکید وزیر صمت بر قیمت گذاری خودرو توسط شورای رقابت
وزیر صمت درباره قیمت‌گذاری خودرو گفت:
- قیمت‌گذاری باید توسط بازار انجام شود و من معتقد به قیمت‌گذاری دستوری نیستم.
- گاهی در اقتصاد مجبوری برای ایجاد شرایط عادلانه در بازار، از قیمت‌گذاری دستوری استفاده کنیم. اما باید به سمت اقتصاد عادی و بدون انحصار پیش برویم.
- شورای رقابت مکانیزم درستی است، ولی باید به سمتی حرکت کنیم که نیازی به قیمت‌گذاری دستوری نداشته باشیم.
اعلام زمان و خودروهای مرحله سوم سامانه
مدیر روابط عمومی شورای رقابت گفت:
- چگونگی نحوه عرضه خودرو باید توسط شورای رقابت اعلام شود.
- خودرو همچنان در سامانه یکپارچه عرضه می‌شود.
- در روزهای آینده (تا پایان مهر) اطلاعیه دور سوم عرضه خودرو در سامانه منتشر می‌شود.
- در مرحله سوم ایران خودرو و سایپا حضور ندارند و محصولات مازاد خودروسازان دیگر عرضه می‌شود.
خودروسازان درپی مجوز افزایش قیمت
کیومرث سرمدی، نماینده اسدآباد در مجلس شورای اسلامی درباره عرضه خودرو توسط خودروسازان گفت:
- خودروسازان عرضه خود را در بازار کاهش داده‌اند و محصولات خود را با تاخیر تحویل می‌دهند.
- این رفتار باعث ایجاد اختلال در بازار می‌شود.
- بنابر خبرها، با توجه به پر بودن انبار و پارکینگ خودروسازان و عدم تحویل این محصولات به متقاضیان، خودروسازان در پی افزایش قیمت خودرو هستند.
برگزاری دور سوم فروش خودرو در سامانه یکپارچه
سپهر دادجوی توکلی، مدیرکل روابط عمومی مرکز ملی رقابت، درباره نحوه عرضه خودرو گفت:
- هرگونه تغییر نوع عرضه خودرو باید طبق مصوبه شورای رقابت انجام شود.
- بنابر دستورالعمل مصوبه ۵۴۳ این شورا، سامانه یکپارچه به کار خود ادامه می‌دهد.
- به زودی و با عملیاتی شدن نوبت سوم طرح، چند خودروی جدید در بازار عرضه خواهد شد و تمام این فرایند در سامانه یکپارچه انجام می‌شود.
حتمی بودن برگزاری طرح های فروش سامانه
سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط عمومی شورای رقابت، درباره برگزاری سومین مرحله عرضه خودرو در سامانه یکپارچه گفت:
- در مرحله اول، ظرفیت‌های خالی خودروسازان عرضه می‌شود و پس از آن مرحله سوم عرضه در سامانه اجرا خواهد شد.
- مرحله سوم ممکن است به زودی باشد و ممکن است زمان دیگر برگزار شود اما طرح‌های فروش برگزار می‌شوند.
- محدودیتی برای دور سوم عرضه وجود ندارد.
اعلام قیمت ۵ محصول سایپا
قیمت ۵ محصول گروه خودروسازی سایپا توسط شورای رقابت تعیین و اعلام شد.
اعلام قیمت جدید خودروها، به زودی
مدیر کل روابط عمومی شورای رقابت روز ۲۰ شهریورماه ۱۴۰۲ اعلام کرد به‌زودی قیمت‌های جدید خودروها اعلام می‌شود.
تکذیب افزایش قیمت خودرو
مدیر روابط عمومی شورای رقابت اعلام کرد:
- هیچ نامه و فهرستی از سوی مراجع قیمت‌گذاری خودرو به شورای رقابت ارسال نشده است.
- قرار نیست هر سه ماه یک بار قیمت خودرو افزایش پیدا کند.
- اولویت شورای رقابت تعیین قیمت محصولات جدید است.
تغییر مجدد قیمت خودروها
بنابر اخبار منتشر شده، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان فهرست قیمت‌های جدید خودروها را بر اساس صورت‌های مالی، آپشن‌ها و نرخ تورم جدید بررسی می‌کند.
این فهرست به شورای رقابت ارسال خواهد شد.
ابلاغ روش رسیدگی به شکایات خودرویی
حسین فرهیدزاده، رئیس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، در نامه‌ای درباره روش رسیدگی به شکایت‌های خودرویی نوشت:
- همه قراردادهای عقد شده فروش خودرو از تاریخ ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ به بعد باید از قیمت‌های ابلاغی شورای رقابت تبعیت کنند.
- ملاک قیمت همه قراردادهای ثبت‌شده از تاریخ ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ درباره خودروهای فاقد قیمت مصوب شورای رقابت، تاریخ ابلاغ قیمت این خودروها است.
- درباره قراردادهای قبلی خودروسازان مونتاژی و متقاضیانی که تا تاریخ ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ تکمیل وجه کرده، اما تاکنون خودروهای خود را تحویل نگرفته‌اند، مشمول مصوبه قیمت‌های اعلامی شورای رقابت نیستند.
- قراردادهای فروش خودرویی که بعد از تاریخ ۱۱ بهمن‌ماه ۱۴۰۱ منعقد شده‌اند و مطابق اسناد، با وجود پرداخت تمام قیمت خودرو، آن را تحویل نگرفته‌اند و به همین دلیل امکان ارائه فاکتور خرید را ندارند، می‌توانند شکایت خود را ثبت کنند.
قیمت خودرو آزاد نمی شود
سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط عمومی شورای رقابت، اعلام کرد:
- بازار خودرو، بازار انحصاری است. به همین دلیل کنترل و مدیریت آن بر عهده شورای رقابت است.
- شورای رقابت تلاش می‌کند بازار به سطح رقابت‌پذیری برسد تا نیازی به تنظیم‌گری این شورا نباشد.
- در حال حاضر به دلیل شرایط بازار، قیمت خودروها آزاد نمی‌شود.
تعیین قیمت کوییک RS
شورای رقابت قیمت کوییک R تیپ S را اعلام کرد.
بر این اساس قیمت کارخانه‌ای کوییک RS، حدود ۲۸۶ میلیون تومان خواهد بود.
۳ هزار پرونده شکایت از خودروسازان مونتاژی
شورای رقابت اعلام کرد:
- تا پایان مردادماه ۱۴۰۲، ۳ هزار پرونده شکایت از گرانفروشی خودروسازان مونتاژی به ثبت رسیده است.
قیمت گذاری خودروهای وارداتی
مدیر روابط عمومی شورای رقابت گفت:
- قیمت خودروهای وارداتی پس از اتمام فرآیند واردات خودرو و با ارائه اطلاعات و مدارک توسط شرکت‌های واردکننده تعیین می‌شود.
- شورای رقابت قیمت نهایی را بعد از بررسی‌های لازم اعلام می‌کند.
زمان اجرای مصوبات شورای رقابت
شورا رقابت در مصوبه‌ای اعلام کرد:
با توجه به اینکه بر اساس ماده ۲ مصوبه جلسه ۵۴۳ شورای رقابت مورخ ۱۴۰۱/۱۱/۱۱ تحت عنوان «دستورالعمل تنظیم بازار خودروهای سواری»، «بازار تمامی خودروهای سواری شامل خودروهای تولیدی، مونتاژ و وارداتی انحصاری تشخیص و از این پس (۱۴۰۱/۱۱/۱۱) مشمول این دستورالعمل هستند.» و طبق بند ۱-۳ ماده ۳ دستورالعمل مذکور «مبنای تنظیم قیمت خودرو، براساس ضوابط قیمت‌گذاری مصوب هیئت تعیین و تثبیت قیمت‌ها است که توسط سازمان حمایت محاسبه می‌شود و نتایج محاسبات در کارگروه خودرو ارائه و به تصویب شورای رقابت می‌رسد و توسط عرضه کننده خودرو لازم‌الاجراست.» و همچنین به استناد مصوبه جلسه ۵۵۷ مورخ ۱۴۰۲/۰۱/۱۵ در مورد قیمت خودروهای غیرمونتاژی و مصوبات جلسه ۵۶۶ مورخ ۱۴۰۲/۰۲/۱۶ و جلسه ۵۷۲ مورخ ۱۴۰۲/۰۳/۰۶ و جلسه ۵۸۴ مورخ ۱۴۰۲/۰۴/۱۷ که درباره قیمت خودروهای سواری مونتاژی به تصویب شورای رقابت رسیده است؛ لذا ملاک عمل قیمت خودرو توسط عرضه‌کنندگان خودرو از تاریخ ۱۴۰۱/۱۱/۱۱ (زمان تصویب دستورالعمل یاد شده) به شرح زیر است:
۱- تمام خودروهای سواری غیر مونتاژی بر اساس مصوبه ۵۵۷ شورای رقابت مورخ ۱۴۰۲/۰۱/۱۵
۲ – تمام خودروهای سواری مونتاژی که اولین بار در مصوبه ۵۶۶ شورای رقابت مورخ ۱۴۰۲/۰۲/۱۶ اعلام قیمت شدند، بر اساس مصوبه مزبور.
۳ – دو خودروی سواری مونتاژی که اولین بار در مصوبه ۵۷۲ شورای رقابت مورخ ۱۴۰۲/۰۳/۰۶ اعلام قیمت شدند، بر اساس مصوبه مزبور.
۴ – تمام خودروهای سواری مونتاژی که اولین بار در مصوبه ۵۸۴ شورای رقابت مورخ ۱۴۰۲/۰۴/۱۷ اعلام قیمت شدند، براساس مصوبه مزبور.
وزارت صمت، نقشی در تعیین قیمت خودرو ندارد
عباس علی‌آبادی، وزیر صمت، درباره قیمت‌گذاری خودروها گفت:
- تعیین قیمت خودروها زیر نظر وزارت صمت نیست و این وزارتخانه نقشی در آن ندارد.
- ما وظیفه داریم عملی شدن تعهدات خودروسازان را پیگیری کنیم.
- شورای رقابت زیر نظر وزارت صمت فعالیت نمی‌کند.
- در حال حاضر میزان عرضه و تقاضا همخوانی ندارد و ما با ورود به این موضوع در تلاشیم توازن را در بازار ایجاد کنیم.
توضیحات شورای رقابت در مورد قیمت گذاری
شورای رقابت در واکنش به دستور رئیس جمهور ضمن دفاع از مصوبه خود، توضیحاتی را درباره دلایل افزایش قیمت خودروهای مونتاژی اعلام کرد.
۱- پیش از از ورود شورای رقابت، قیمت‌گذاری محصولات خودروسازان مونتاژی بر اساس تصمیمات هیات مدیره شرکت خودروساز انجام می‌گرفت و قیمت‌هایی بسیار بالاتر از مصوبات کنونی شورا به مشتریان ارائه می‌شد.
۲- حفظ، تداوم و تحقق تولید مستلزم ایجاد انگیزه برای استمرار تولید و رفع مشکلات بر مبنای هدف مذکور بوده و عدم سودآوری یا تحمیل زیان، این بخش از تولید را که عمدتا توسط بخش خصوصی انجام می‌شود، دچار مخاطره و توقف خواهد کرد.
۳- اصلاح قیمت‌ها بر اساس بررسی اسناد و داده‌های حسابداری و صورت‌های مالی مورد تایید حسابرسان قانونی، انجام شده است.
۴- قیمت‌های مصوب شورای رقابت در جلسه ۵۸۴، نسبت به قیمت‌های مورد عمل شرکت‌های خودروساز کاهش داشته است و انتظار می‌رود با استمرار در تولید و افزایش عرضه و تحقق برنامه واردات، ثبات در بازار کنونی استمرار یابد.
۵- شورای رقابت از هر گونه بررسی کارشناسی و فنی در خصوص مبانی و دلایل افزایش قیمت محصولات تولیدی و هر اقدامی که باعث رقابت‌پذیری بیشتر در بازار خودرو و رفاه مصرف‌کنندگان است، استقبال می‌کند.
سرنوشت بازار خودرو، شورای رقابت و تصمیمات دولتی
بازار خودرو این روزها حال خوشی ندارد، یک روز رونق دارد و روز دیگر در رکود به سر می‌برد.
از ابتدای سال ۱۴۰۲ تاکنون، بازار خودرو روی خوش ندیده و هر روز با یک شوک قیمتی همراه شده است. بدین صورت که یک روز درگیر رکود کم سابقه در خرید و فروش خودرو بوده و روز دیگر درگیر نوسان نرخ ارز و روز بعد درگیر تصمیمات دولتی شده است.
اکنون ۴ ماه از سال ۱۴۰۲ می‌گذرد؛ قیمت خودرو همچنان در حال تغییر و معاملات با فراز و نشیب زیادی در حال انجام است؛ بدین گونه که اختلاف قیمت فروشنده و خریدار بین ۵ تا ۵۰ میلیون تومان شده و این مورد یکی از دلایل مهم برای عدم معامله خودرو طی دو هفته گذشته است.
از ابتدای اردیبهشت ماه بازار خودروهای کارکرده با رکود در معاملات مواجه شد و در خردادماه به محض ورود به رونق معاملات، مجددا موضوع قیمت‌گذاری دستوری از سوی شورای رقابت مطرح و در این بازه زمانی، قیمت برخی خودروها (داخلی ۵ تا ۱۰ و خارجی ۱۰ تا ۴۵ میلیون تومان) افزایشی شد.
اما از ابتدای فصل تابستان که همواره با رونق بازارهایی همچون مسکن و خودرو همراه است، رکود بیش از پیش حکمفرما شد. این درحالی بود که دو هفته ابتدایی تیرماه معاملات خودرو مسیر رونق را پیش گرفته بود، اما بعد از اعلام قیمت دستوری شورای رقابت در 17 تیرماه، ورق بازار برگشت و مجددا رکود معاملات خانه نشین شد. بدین صورت که از روز ۱۸ تیرماه، واکنش بازار به مصوبه جدید شورای رقابت، در ابتدا افزایش قیمت و پس از آن کاهش قابل چشمگیر قیمت خودروهای داخلی و خارجی شد.
حالا با گذشت یک هفته از تاثیرگذاری مصوبه شورای رقابت بر بازار خودرو، یکشنبه شب ۲۵ تیرماه رییس جمهوری با نظر شورای رقابت مخالفت کرد و قرار است این شورا در روز ۲۷ تیرماه طی یک جلسه ویژه با بررسی دستور رییس جمهوری، قیمت خودروهای مونتاژی را تعیین تکلیف کند. این درحالی است که در همین مدت، قیمت خودروها کاهشی و در راستای هدف شورای رقابت مبنی بر تعدیل قیمت‌ها بود.
حالا این پرسش مطرح است که چه زمانی بازار خودرو آرام می‌گیرد و ترکش شوک‌های وارد شده به بازار کمتر می‌شود تا شاید قیمت‌ها برای یک ماه هم که شده روی ریل ثبات قرار بگیرند؟
دستور رئیس جمهوری برای لغو افزایش قیمت خودرو
سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری روز ۲۵ تیرماه ۱۴۰۲، در جلسه هیأت دولت اعلام کرد توجیهی برای افزایش قیمت خودروهای مونتاژی توسط شورای رقابت وجود ندارد و معاون اول رئیس‌مجهوری و وزرای اقتصاد و صمت باید این موضوع را بررسی و اصلاح کنند.
بررسی قیمت دنا پلاس
مدیر روابط عمومی شورای رقابت، درباره قیمت‌گذاری خودرو دنا پلاس اعلام کرد:
- قیمت دنا پلاس در حال بررسی در شورای حمایت است و به زودی اعلام خواهد شد.
- ایران خودرو باید قیمت دنا پلاس را بر اساس قیمت شورای رقابت محاسبه کرده و مبلغ اختلاف قیمت را به مشتریان بازگرداند.
افزایش قیمت خودرو از ۱۷ تیر
سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط عمومی شورای رقابت، گفت:
مشتریانی که اولویت تحویل خودرو آنها بعد از ۱۷ تیرماه ۱۴۰۲ است، باید خودرو مورد نظر خود را با قیمت جدید بخرند.
شرط تحویل خودروهای مونتاژی با قیمت قبل
سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط عمومی شورای رقابت اعلام کرد:
- قیمت‌های جدید اعلام شده توسط شورای رقابت، برای مشتریان پیش از تاریخ ۱۷ تیر ۱۴۰۲ نیست و این قیمت‌ها عطف به ماسبق نمی‌شوند.
- این مشتریان حتما باید قرارداد امضا کرده و مبلغ پیش پرداخت را واریز کرده باشند تا ملاک قیمت خودرو آنها، قیمت‌های قبل باشد.
امکان شکایت از خودروسازان متخلف
سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به دنبال اعلام قیمت‌های جدید توسط شورای رقابت اعلام کرد:
- اگر قراردادهای فروش ماشین توسط خودروسازان خصوصی، بعد از تاریخ ۱۶ تیرماه ۱۴۰۲، با قیمتی بیش از قیمت‌های شورای رقابت منعقد شود، تخلف محسوب شده و قابل پیگیری است.
- افزایش قیمت خودروهای مونتاژی مشمول قراردادهای پیش از ۱۶ تیرماه نمی‌شود.
- متقاضیان خودرو در سامانه یکپارچه با اولویت تحویل بهار ۱۴۰۲ که هنوز دعوتنامه‌ای از خودروساز دریافت نکرده‌اند، می‌توانند برای پیگیری شکایت خود، اقدام کنند.
- خودروسازان باید برای متقاضیان با اولویت تحویل در تابستان دعوتنامه‌ای بر اساس قیمت‌های مصوب صادر کنند. در غیر این صورت امکان شکایت برای متقاضیان وجود دارد.
- اداره‌های کل وزارت صمت آماده دریافت شکایات هستند.
- نگهداری و دپوی خودرو و عدم عرضه غیرموجه تعهدات قبلی خودروسازان، مصداق احتکار است و توسط نهادهای ذی‌ربط قابل پیگیری خواهد بود.
- برای همه تخلفات ذکر شده، ظرفیت‌های برخورد قانونی توسط سازمان تعزیرات وجود دارد و این سازمان می‌تواند مستقیما برای تشکیل پرونده و برخورد قانونی اقدام کند.
قیمت جدید خودروهای مونتاژی
شورای رقابت، قیمت جدید ۲۸ خودرو مونتاژی را اعلام کرد. این قیمت‌ها روز ۱۷ تیرماه ۱۴۰۲ به تصویب این شورا رسید.
| فردا موتورز | |
| نوع خودرو | قیمت خودرو (تومان) |
| دانگ فنگ SX5 | ۸۰۰.۳۸۳.۲۹۱ |
| FMC T5 | ۱.۰۸۷.۰۳۵.۹۳۵ |
| FMC M4 | ۱.۶۱۱.۹۶۸.۱۷۵ |
| کرمان موتور | |
| نوع خودرو | قیمت خودرو (تومان) |
| جک S5 | ۱.۱۰۳.۶۱۲.۴۷۹ |
| KMC J7 | ۱.۱۲۴.۷۲۱.۵۰۰ |
| KMC K7 | ۱.۳۸۲.۹۱۲.۶۳۲ |
| جک S3 | ۸۰۴.۵۶۱.۹۳۰ |
| جک J4 | ۶۸۵.۱۹۳.۳۲۵ |
| آرین پارس موتور | |
| نوع خودرو | قیمت خودرو (تومان) |
| لاماری | ۱.۲۰۱.۴۰۹.۸۰۹ |
| مکث موتور | |
| نوع خودرو | قیمت خودرو (تومان) |
| تیارا | ۱.۱۶۳.۹۱۶.۰۹۸ |
| ایلیا موتور | |
| نوع خودرو | قیمت خودرو (تومان) |
| دایون Y5 | ۱.۱۷۷.۱۱۰.۳۷۹ |
ضرب العجل معرفی خوروسازان متخلف
احمد اصانلو، رئیس سازمان تعزیرات حکومتی درباره برخورد با خودروسازان متخلف گفت:
- ۲ ماه از تصویب قیمت خودروهای مونتاژی در شورای رقابت گذشته است اما هنوز برخی نمایندگی‌های خودروسازان با ۲ برابر قیمت‌های اعلامی، خودرو می‌فروشند.
- انتظار داریم گزارش تخلفات گرانفروشی و عرضه نکردن خودروها توسط خودروسازان به ما اعلام شود.
- نمایندگان دستگاه‌های نظارتی، تخلفات خودروسازان را تا هفته آینده به ما اعلام کنند.
- در صورت اعلام ضابطان قضایی، همکاران واحد گشت ما بالافاصله در محل حضور پیدا می‌کنند و پرونده برخورد با تخلف این افراد باز می‌شود.
تغییر دوباره قیمت دنا پلاس
رییس روابط عمومی شورای رقابت اعلام کرد:
- شورای رقابت باید قیمت اعلام‌شده از سوی ایران خودرو را بررسی، کارشناسی و تصویب کند.
- ممکن است این قیمت مورد موافقت شورا قرار بگیرد یا تعدیل شود.
شکایت خودروسازان به دیوان عدالت
پس از اعلام قیمت خودروها توسط شورای رقابت، خودروسازان خصوصی از شورای رقابت به دیوان عدالت اداری شکایت کردند. موضوع این شکایت، الزام این خودروسازان برای عرضه محصولات‌شان در سامانه یکپارچه و قیمت‌گذاری دستوری شورای رقابت است.
به زودینتیجه دیوان عدالت اعلام خواهد شد.
احتمال برخورد قضایی با خودروسازان گران فروش
شورای رقابت به دنبال تخلف برخی خودروسازان در مورد اعلام قیمت‌های قیمت‌های ابلاغ شده توسط این شورا به خودروسازان اخطاریه فرستاد. بنابر این اخطاریه، هرگونه تغییر قیمت‌های کارخانه‌ای خلاف قیمت‌های ابلاغی شورای رقابت، تخلف است و موضوع از طریق مراجع قضایی پیگیری می‌شود.
اصلاح قیمت دنا پلاس
مدیر کل روابط عمومی شورای رقابت، از تغییر قیمت دنا پلاس خبر داد و گفت:
پس از بررسی‌های لازم، قیمت دنا پلاس بر اساس مصوبات شورای رقابت اصلاح می‌شود.
قیمت تارا اتومات V4
شرکت ایران خودرو قیمت تارا اتومات V4را اعلام کرد. قیمت نهایی این خودرو ۵۳۰ میلیون و ۶۹۰ هزار تومان اعلام شده است.
تغییر شرط داشتن پلاک فعال انتظامی
بند مربوط به محدودیت داشتن پلاک فعال انتظامی برای خرید و ثبت‌نام خودرو در سامانه یکپارچه توسط شورای رقابت اطلاح شد. بنابراین:
- کسانی که دارای پلاک فعال انتظامی هستند و عمر خودروی آنها بیشتر از ۵ سال باشد، می‌توانند در طرح‌های فروش خودروسازها شرکت کنند.
اعتراض خودروسازان وارد نیست
شورای رقابت اعلام کرد اعتراض خودروسازها به قیمت‌گذاری محصولات‌شان وارد نیست و روند قیمت‌گذاری به صورت کارشناسی انجام شده است.
تغییر قیمت محصولات ایران خودرو
شورای رقابت در جلسه ۱۶ خرداد ۱۴۰۲، قیمت ۲۸ محصول ایران خودرو را تغییر داد. بر اساس خروجی این جلسه، قیمت بعضی محصولات این خودروسازی کاهش و برخی افزایش یافتند.
| نام خودرو | مابه‌التفاوت (تومان) |
| دنا پلاس رینگ فولادی – اکسل کاسه‌ای | ۴۳.۸۶۱.۳۹۴ – |
| دنا پلاس توربوشارژ ۶ سرعته | ۱۷.۹۸۲.۶۱۷ + |
| دنا پلاس توربوشارژ جوانان | ۴۶.۱۳۱.۸۱۶ + |
| سورن غیر تاکسی گازسوز – EF7 | ۲۲.۴۱۹.۲۶۲ + |
| سورن پلاس (مالتی مدیا – رینگ فولادی) | ۱۰.۹۳۴.۷۳۸ + |
| سورن پلاس (مالتی مدیا) | ۲۲.۹۹۹.۹۱۴ + |
| پژو ۲۰۷ دستی TU3 | ۱۰.۵۶۹.۳۹۱ – |
| پژو ۲۰۷ دستی تیپ ۵ | ۶.۱۶۹.۳۴۹ + |
| پژو ۲۰۷ دستی | ۶.۰۳۵.۲۰۵ – |
| پژو ۲۰۷ دستی ۶ سرعته پانوراما | ۲۶.۴۴۱.۰۶۷ + |
| پژو ۲۰۷ دستی اتوماتیک پانوراما | ۱۳.۱۵۰.۸۹۵ + |
| پژو ۲۰۷ دستی اتوماتیک سقف فلزی | ۷.۶۵۰.۸۹۵ + |
| تارا اتوماتیک V4 | ۳۴.۴۵۳.۷۵۴ + |
| دنا پلاس توربو اتوماتیک | ۵.۹۹۹.۳۳۱ + |
| سورن پلاس EF7 گازسوز | ۳۹۰.۵۱۰ + |
| سورن پلاس EF7 گازسوز تاکسی | ۳۹۰.۵۱۰ + |
| پژو ۲۰۷ دستی فرمان برقی | ۲.۷۵۵.۷۳۵ + |
| پژو ۲۰۷ دستی سقف شیشه‌ای | ۱.۷۵۹.۷۸۸ + |
| پژو ۲۰۷ اتوماتیک ۶ سرعته (MC) با موتور TU5P | ۶.۳۵۱.۳۵۰ + |
| پارس TU5 | ۱۸.۴۰۷.۰۷۰ + |
| پارس با موتور XU7P | ۱۳.۸۰۴.۱۸۴ + |
| پارس سفارشی با موتور XU7P | ۱۶.۷۹۳.۷۶۹ + |
| پارس سال | ۱۵.۸۹۳.۸۰۳ + |
| رانا پلاس | ۷.۰۲۱.۲۷۶ + |
| رانا پلاس MT6 با موتور TU5 و سقف شیشه‌ای | ۵.۸۲۶.۴۶۰ + |
| سورن پلاس | ۲.۲۵۰.۴۴۸ + |
| پژو ۲۰۶ – Crouse | ۵.۲۸۹.۷۹۸ + |
| تارا دستی V1 | ۷.۷۰۷.۷۳۴ + |
آزادسازی سند خودروهای در رهن خودروساز
شورای رقابت به شرکت‌های خودروسازی دستور داد تا اسناد در رهن مشتریان خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن آزاد کنند.
قیمت پژو ۲۰۷ جدید
شرکت ایران خودرو، قیمت پژو ۲۰۷ با موتور TU3 را اعلام کرد.
به زودی این خودرو با قیمت ۳۲۳ میلیون و ۸۰۳ هزار تومان عرضه خواهد شد.
اعلام قیمت چانگان
شورای رقابت، ۹ خرداد ۱۴۰۲، قیمت خودرو چانگان CS35 پلاس تیپ ۲ و چانگان CS35 پلاس تیپ ۳ را تصویب کرد.
قیمت‌های اعلام شده مربوط به اولین محموله شرکت واردکننده است و قیمت‌های محموله‌های بعدی بر اساس مستندات و نرخ ارز برآوردشده اعلام خواهد شد.
این قیمت‌ها شامل عوارض شماره‌گذاری، مالیات نقل و انتقال، بیمه شخص ثالث و سایر هزینه‌ها نیست.
| نوع خودرو | قیمت پایه (تومان) |
| چانگان CS35 پلاس تیپ ۲ | ۸۴۹.۶۲۸.۰۰۰ |
| چانگان CS35 پلاس تیپ ۳ | ۹۰۴.۴۷۰.۰۰۰ |
اعلام قیمت دو خودرو هایما
شورای رقابت، قیمت دو خودروی هایما از محصولات ایران خودرو را اعلام کرد.
| نوع خودرو | قیمت خودرو (تومان) |
| هایما S7 | ۸۶۲.۶۲۸.۹۵۰ |
| هایما S5 | ۸۴۱.۰۱۰.۵۲۲ |
حذف شرط سند خودرو در رهن
شورای رقابت تصویب کرد:
بند ۷ ماده ۴ دستورالعمل ۵۴۳ شورای رقابت (تنظیم بازار خودروهای سواری) که در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ تصویب شد و موضوع آن «در رهن گرفتن سند خودرو توسط خودروساز» بود، حذف می‌شود.
اعتراض خودروسازان به استانداردهای تعلیقی
مهلت خودروسازان برای اجرای ۷ استاندارد تعلیقی، روز ۳۱ تیرماه ۱۴۰۲ به پایان می‌رسد. اما خودروسازان در اعتراض به اجرای این استانداردها نامه‌ای به معاون وزیر صمت نوشتند.
بنابر متن این نامه در صورت اجرای استانداردهی تعلیقی، باید شماره‌گذاری ۷۰ درصد خودروهای سواری پر تیراژ، ۱۰۰ درصد وانت‌های تولیدی داخل و ۵۰ درصد خودروهای تجاری متوقف شوند.
مصوبه شورای رقابت، مبنای قیمت خودروهای مونتاژی
حسین فرهیدزاده، رئیس سازمان حمایت، درباره لازم‌الاجرا بودن مصوبه شورای رقابت درباره قیمت خودروهای مونتاژی گفت:
در صورتی که خودروسازان خصوصی داخلی از مصوبه شورای رقابت پیروی نکنند، با آنها برخورد تعزیری خواهد شد.
تاکید خودروسازان بر اجرای مصوبه شورای رقابت
در جلسه خودروسازان خصوصی و وزارت صمت، مدیران شرکت‌های بهمن، مدیران خودرو، کرمان موتور، فردا موتور و ایلیا خودرو تاکید کردند مصوبه شورای رقابت درباره قیمت خودروهای مونتاژی را اجرا می‌کنند.
مصوبه نهایی تعیین قیمت خودروهای مونتاژی
بالاخره بعد از حاشیه‌های فراوان، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، درباره چگونگی قیمت‌گذاری و فروش خودروهای مونتاژی اطلاعیه صادر کرد. طبق این اطلاعیه:
- فروش محصولات شرکت‌های صنایع خودروسازی ایلیا، فردا موتور، کرمان موتور، مدیران خودرو و بهمن موتور فقط از طریق سامانه یکپارچه تخصیص خودرو و با هماهنگی مراجع ذی‌ربط انجام می‌شود.
- نمایندگی شرکت‌های مذکور نمی‌توانند خارج از سامانه، طرح‌های فروش اقساطی یا تحویل فوری اجرا کنند.
- شرکت‌های خودروساز موظف هستند بر اساس قیمت‌های مصوب اعلامی، تعهدات خود را به متقاضیان سامانه یکپارچه اجرا کنند.
- خودروسازان باید مدارک و مستندات خود را برای قیمت‌گذاری خودروهایی که قیمت آنها اعلام نشده است، ارائه کنند تا قیمت محصول، توسط شورای رقابت اعلام شود.
- مبلغ خودرو درج شده در عقد قرارداد باید با قیمت مصوب و مبلغ دریافتی متناسب باشند.
- قیمت‌های درج شده در دعوت‌نامه‌ها باید مطابق با قیمت‌های اعلامی باشد و هرگونه اخذ وجه مازاد، حکم گرانفروشی را دارد و قابل پیگری خواهد بود.
اطلاعیه کرمان موتور درباره مصوبه شورای رقابت
همچنان کشمکش برای تعیین قیمت خودروهای مونتاژی و عرضه آنها با قیمت‌های مصوب شورای رقابت ادامه دارد. در همین راستا، شرکت کرمان موتور در اطلاعیه‌ای درباره نحوه فروش و قیمت‌گذاری محصولات خود اعلام کرد:
- قیمت‌های تعیین‌شده برای ۴ خودرو کرمان موتور توسط شورای رقابت، با واقعیت‌های امروز کشور در تضاد است.
- شرکت کرمان موتور از زمان اعلام قیمت این ۴ خودرو، هیچگونه اعلام فروشی برای آنها نداشته است.
- در صورت ادامه اصرار شورای رقابت بر قیمت‌های اعلام‌شده، این ۴ محصول از چرخه تولید شرکت کرمان موتور حذف می‌شود.
- مصوبه شورای رقابت تنها برای خودروهای سواری است و وانت‌ها و خودروهای تجاری دیگر را در بر نمی‌گیرد. بنابراین فروش این خودروها در اختیار شرکت خودروساز است.
کاهش قیمت محصولات بهمن موتور
به دنبال دستور شورای رقابت برای کاهش قیمت محصولات خودروسازان خصوصی، شرکت بهمن موتور اعلام کرد:
- خودروهای دیگنیتی و فیدلیتی را به ترتیب با قیمت ۹۳۵ و ۸۴۴ میلیون تومان به فروش می‌رسد.
- دیگر محصولات این خودروسازی نیز با کمترین قیمت به بازار عرضه می‌شود.
- مالیات بر ارزش افزوده، شماره‌گذاری و بیمه شخص ثالث خودروی فیدلیتی، ۷۵ میلیون تومان است که از وجه دریافتی از مشتری کسر و به نهادهای مربوطه پرداخت خواهد شد.
اجرای مصوبه شورای رقابت برای خودروهای مونتاژی
سرنوشت قیمت‌گذاری خودروهای مونتاژی از جمله مسائل پر حاشیه اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ بوده است. بعد از کشمکش‌های فراوان بین شورای رقابت و خودروسازان بخش خصوصی، سرانجام محمود دودانگه، نایب رئیس شورای رقابت، اعلام کرد:
- مصوبه‌ای که پیش‌تر توسط این شورا اعلام شده بود، لازم الاجرا است.
- هرگونه تغییرات مورد نیاز، در چارچوب دستورالعمل تنظیم بازار خودرو خواهد بود.
- قیمت پایه خودروهایی که به علت تکمیل نبودن اطلاعات و اسناد هزینه‌ای، مشخص نشده است، در هفته اول خرداد اعلام می‌شود.
قیمت خودروهای مونتاژی مشخص شد
بالاخره بعد از کشمکش‌های فراوان، قیمت خودروهای مونتاژی نیز توسط شورای رقابت تصویب شد. در همین راستا، سازمان حمایت، قیمت جدید ۱۷ خودرو مونتاژی را به شرح زیر اعلام کرد:
- قیمت جدید دیگر خودروها به زودی منتشر خواهد شد.
- این قیمت‌ها، قیمت محاسباتی سازمان حمایت با سود ۱۷ درصد بهمن‌ماه سال ۱۴۰۱ است.
| کرمان موتور | ||
| نوع خودرو | رتبه شاخص | قیمت خودرو (تومان) |
| جک J4 | E | ۵۵۲.۵۹۳.۵۹۶ |
| جک S3 | E | ۶۳۲.۲۲۸.۹۲۸ |
| جک S5 | G | ۹۹۲.۱۴۷.۶۷۴ |
| K7 | G | ۱.۱۳۷.۶۷۰.۵۲۴ |
| فردا موتور | ||
| نوع خودرو | رتبه شاخص | قیمت خودرو (تومان) |
| دانگ فنگ SX5 | F | ۶۴۵.۷۳۰.۷۷۲ |
| FMC T5 | E | ۸۹۶.۸۳۲.۴۳۹ |
| BS11 (چانگان ALSVIN) | F | ۴۷۴.۰۸۲.۱۷۵ |
| ایلیا موتور | ||
| نوع خودرو | رتبه شاخص | قیمت خودرو (تومان) |
| دایون Y5 | F | ۱.۱۲۷.۳۳۵.۵۹۸ |
لازم الاجرا بودن مصوبه ۴۷۳ شورای رقابت
محمود دودانگه، نایب رئیس شورای رقابت، تاکید کرد:
- مصوبه جلسه ۴۷۳ شورای رقابت در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ همچنان اعتبار دارند.
- شرکت‌های خودروسازی باید این مصوبه را اجرا کنند.
(مصوبه ۴۷۳: اگر مراجع‌ذی صلاح درباره خودروهای انحصاری مشمول دستورالعمل قیمت شورا، با پیش فروش خودرو موافقت کنند، به نسبت مبلغ پرداختی بابت پیش‌پرداخت، هر مشتری درصدی از قیمت رسمی خودرو را در زمان ثبت نام (نسبت به قیمت کارخانه) پرداخت کرده است. در این صورت سهمی از خودرو که پیش پرداخت آن قبلاً انجام شده مشمول هیچگونه تورم قیمتی احتمالی نخواهد شد و فقط بقیه سهم باقیمانده مشمول تورم بخشی احتمالی خواهد بود).
سرگذشت شورای رقابت
با وجود آنکه شورای رقابت برای تعیین قیمت برخی کالاها تاسیس شد، اما تاکنون چندین بار از موضوع قیمت‌گذاری خودرو کنار گذاشته شده است.
در نیمه‌های اول سال ۱۳۹۷ بود که زمزمه‌های نظارت این شورا بر خودروهای بالای ۵۰ میلیون تومان شنیده شد، درست زمانی که ناگهان قیمت تمام‌شده پراید به عنوان ارزان‌ترین خودرو داخلی کشور، به مرز ۵۰ میلیون تومان رسید و دیگر کاری از دست شورا بر نمی‌آمد. بر اساس این اتفاق‌ها، ۱۲ شهریورماه سال ۱۳۹۷، جلسه‌ای تشکیل شد و زمانی که همه منتظر قیمت نهایی این خودرو بودند تا بازار کمی آرام شود، ناگهان وزارت صمت از خروج شورای رقابت از امر قیمت‌گذاری خودروهای داخلی خبر داد.
این وزارتخانه اعلام کرد که بر اساس مصوبه شورای هماهنگی سران قوه در ایران، شورای رقابت دیگر مسئول قیمت‌گذاری کالاها به ویژه خودرو نخواهد بود و از آن زمان به بعد موضوع ستاد تنظیم بازار به تعیین و تصویب قیمت‌ها در بازار پرداخت. پس از این اتفاق اما کش و قوس‌هایی مبنی بر نحوه فعالیت شورا و همکاری آن در امر قیمت‌گذاری تغییراتی کرد.
مدتی بعد در آذرماه ۱۳۹۷، وزیر وقت وزارت صنعت اعلام کرد که از این پس قیمت‌گذاری خودرو به دو بخش خودروهای مشمول و خودروهای غیرمشمول قیمت‌گذاری تقسیم می‌شود؛ در این روش خودروسازان خودروهای غیرمشمول را در حاشیه بازار به قیمت ۵ درصد پایین‌تر از نرخ بازار ارائه می‌کنند که این امر به روند کاهشی قیمت خودرو در حاشیه بازار کمک می‌کند. مقرر بود در این طرح، در کنار روند کاهشی قیمت خودرو، تولید داخلی نیز افزایش یابد و در نهایت رانت ایجاد شده از محل دلالی خودرو و همچنین حباب بازار از بین برود.
اولین بازگشت
زمزمه‌های بازگشت شورای رقابت از نیمه دوم سال ۹۸ آغاز شد. درست زمانی مطرح شد که بازار خودرو، چندمین شوک قیمتی را تجربه می‌کرد. این شورا در سال ۱۳۹۹ دوباره به میدان قیمت‌گذاری خودرو بازگشت.
ورود دوباره شورای رقابت به عرصه نظارت و تعیین قیمت ماشین البته چندان طول نکشید و بعد از انتقادات چند ساله به عملکرد آن، این شورا در دی ماه ۱۴۰۰ با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که دیگر در روند قیمت‌گذاری خودرو دخالتی ندارد. بنابراین مسئولیت تنظیم بازار خودرو، تدوین و ابلاغ دستورالعمل‌های تنظیم قیمت این بازار بار دیگر به عهده وزارت صمت، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و ستاد تنظیم بازار محول شد.
بازار آشفته خودرو و ورود مجدد شورای رقابت
سال ۱۴۰۱، سال عجیبی برای بازار خودرو بود. جهش ناگهانی دلار در چند برهه، سبب شد تا قیمت خودرو صفر و قیمت خودرو کارکرده به شدت افزایش یابد. گرچه از ابتدای این سال تصمیم‌های مختلفی برای ساماندهی بازار خودرو مانند راه‌اندازی سامانه یکپارچه فروش خودرو و همچنین عرضه خودرو در بورس کالا گرفته شد تا میزان عرضه و تقاضا کمی متعادل شود، اما این تصمیمات نتوانستند قیمت خودرو در بازار آزاد را کنترل کنند.
تقریبا از اواخر بهار این سال، دوباره احتمال بازگشت شورای رقابت به عرصه خودرو مطرح شد. بنابر طرح ساماندهی صنعت خودرو که ۱۷ خردادماه سال ۱۴۰۱ از سوی مجلس به دولت ابلاغ شده بود، شرکت‌های خودروسازی موظف شدند تا قیمت تمام شده محصولات خود، میزان سود و قیمت قطعی فروش را بعد از محاسبه به شورا اعلام کنند. بر این اساس در صورتی که شرکت‌های خودروسازی این کار را انجام ندهند، مجرم شناخته خواهند شد. با این وجود همچنان شورای رقابت نقشی در تعیین قیمت خودروها نداشت.
تقریبا در آذر و دی سال ۱۴۰۱، با افزایش قیمت خودرو در بازار و حذف تدریجی طرح‌های فروش خودروسازان، کم‌کم متقاضیان خودروهای صفر به سمت خرید خودرو از بازار بورس تمایل پیدا کردند و موضوع چگونگی قیمت‌گذاری خودرو بار دیگر اهمیت پیدا کرد. این چنین شد که در دی‌ماه سال ۱۴۰۱ بار دیگر زمزمه‌های ورود شورای رقابت به امر تعیین قیمت خودرو به گوش رسید.
جمع بندی
گرچه بارها شورای رقابت تلاش کرده تا با قیمت‌گذاری دستوری، بازار خودرو را کنترل کند اما نوسان‌های بازار حاکی از ناموفق بودن سیاست‌های گذشته است. حال باید دید بار دیگر حضور شورای رقابت در عرصه تعیین قیمت خودرو، می‌تواند نابه‌سامانی‌ها را برطرف کند یا خیر.
نویسنده: فاطمه امین الرعایا
